Кирилловская ул., nr 19 [Kiriłłowskaja ul. nr 19]

Dom Kierbedzia, Zakłady Wychowawczo-Rzemieślnicze i przytułek dla chłopców Rzymskokatolickiego Towarzystwa Dobroczynności przy kościele św. Katarzyny. W latach 1913–1918 siedziba Zakładów Wychowawczo-Rzemieślniczych dla polskich sierot – chłopców, ufundowana kosztem 165 tys. rubli przez pracującego w kolejnictwie inżyniera Michała Kierbedzia (1854–1932), syna słynnego budowniczego mostów Stanisława Kierbedzia (1810–1899), stąd nazwa Dom im. Michała Kierbedzia.

Ten nowoczesny budynek został wzniesiony z inicjatywy zafascynowanego systemem wychowawczym ks. Giovanniego M. Bosco (1815–1888) ks. Antoniego Maleckiego (1861–1935). Założona przez niego w roku 1889 i finansowana z własnych środków skromna ochronka dla chłopców rozrosła się w sierociniec, który w roku 1890 przejęło pod swe skrzydła Rzymskokatolickie Towarzystwo Dobroczynności przy kościele św. Katarzyny. W 1895 r. zakupiło ono na Piaskach obszerny plac, na którym stanął trzypiętrowy dom według projektu architekta Mariana Peretiatkowicza (1872–1916). Mieścił jedyne w Rosji polskie czteroklasowe progimnazjum męskie, dwa przedszkola, internat, stołówkę i bibliotekę. Działały tu chór i orkiestra, a przede wszystkim warsztaty: stolarski, introligatorski, wikliniarski i ślusarsko-mechaniczny, w których podopiecznych przyuczało do zawodu 50 robotników. Uroczyste otwarcie Domu im. Michała Kierbedzia nastąpiło 13 października 1913 r. Wychowankowie, ucząc się zawodu, otrzymywali również wykształcenie ogólne. Co roku progimnazjum kończyło kilkunastu chłopców przygotowanych do samodzielnego życia.

Po wybuchu I wojny światowej (1914) w związku z masowym napływem ewakuowanych z Królestwa Polskiego liczba podopiecznych wzrosła do 800. Wówczas też Dom Kierbedzia stał się znaczącym centrum polskiego życia społeczno-kulturalnego. Nie trwało to jednak długo, gdyż w listopadzie 1918 r. został znacjonalizowany przez bolszewików.

W znajdującym się na terenie posesji drewnianym piętrowym budynku została też urządzona neogotycka kaplica pw. Najświętszego Serca NMP, mogąca pomieścić 700 wiernych. W roku 1919, chcąc ją ratować przed zamknięciem, utworzono przy niej parafię z ks. Maleckim jako proboszczem. Ostatecznie kaplica została zamknięta 21 stycznia 1933 r., a następnie rozebrana.

Po II wojnie światowej Dom Kierbedzia stał się siedzibą Biblioteki Obwodowej. W 2000 r. jego ostatnie piętro oddano w użytkowanie miejscowemu oddziałowi Caritasu. W 2006 r. dzięki staraniom proboszcza parafii pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika ks. Krzysztofa Pożarskiego na fasadzie odsłonięto dwujęzyczną tablicę upamiętniającą bp. Antoniego Maleckiego.