Iwanow-Stołbiński Dominik / Иванов-Столбинский Доминик Адольфович (1883 – po 1939/ 1941?), duchowny rzymskokatolicki, działacz społeczny. Mieszkał w Petersburgu (z przerwami) ponad 30 lat.

Urodził się 22 września/5 października 1883 r. w Petersburgu w rodzinie szlacheckiej Adolfa i Marii z Maleckich. Ukończył stołeczne gimnazjum w 1900 r. i wstąpił do Rzymskokatolickiego Seminarium Duchownego (RzSD). Po trzecim roku studiów został skierowany do Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej (RzAD). Z powodów zdrowotnych, zagrożony suchotami, zrezygnował jednak na trzecim roku z nauki, uzyskując tylko stopień studenta teologii. 13 czerwca 1907 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Ze względu na stan zdrowia przez kilka miesięcy pozostawał bez obowiązków. Skierowany najpierw na stanowisko wikarego do parafii Matki Boskiej Bolesnej w Rydze oraz katechety w miejscowych szkołach, od 1909 r. pełnił obowiązki katechety w szkołach prywatnych, a rok później również gimnazjach państwowych i szkole handlowej w Homlu. W 1914 r. uczestniczył w Kongresie Eucharystycznym w Lourdes. Nie zdążył wrócić do Rosji przed rozpoczęciem wojny, przez prawie rok przebywał więc na terenie Niemiec, początkowo w więzieniu, a następnie pod nadzorem policji. Wrócił do Homla w 1915 r. jako duszpasterz parafii. Współpracował tam z polskimi organizacjami kulturalnymi i opiekuńczymi, jak Rzymskokatolickie Towarzystwo Dobroczynności, Polska Organizacja Wojskowa, harcerstwo i in.

W sierpniu 1918 r. Iwanow-Stołbiński przeprowadził się do Piotrogrodu, gdzie do marca 1923 r. pracował jako wicekanclerz Kurii Mohylewskiej. Podejmował się także pracy duszpasterskiej na terenie miasta, prowadził m.in. wykłady apologetyczne w parafii św. Kazimierza przy ul. Uszakowskiej [Ушаковская ул.] (obecnie ul. Zoi Kosmodemianskoj [Зои Космодемья́нской ул.]), w miejscu budynku nr 22 . W okresie od września do grudnia 1920 r. był administratorem parafii św. Stanisława, w latach 1922–1923 zaś wykładał katechizm, archeologię biblijną, Pismo Święte i prawo kanoniczne w podziemnym Seminarium Duchownym. W Petersburgu/Piotrogrodzie mieszkał najpierw (1911–1915) w budynku RzSD przy ul. 1. Roty [1-я Poта] (obecnie ul. 1. Krasnoarmiejskaja [1-я Красноармейская ул.]) 11, a następnie (1916–1917) w gmachu RzAD przy nab. Fontanki [Фонтанки p. наб.] 118.

10 marca 1923 r. został aresztowany w Moskwie w związku ze zbiorową sprawą duchowieństwa katolickiego, m.in. z księżmi Konstantym Budkiewiczem (1867–1923), Pawłem Chodniewiczem (1881–1949), Antonim Maleckim (1861–1935), Janem Trojgą (1881–1932), Antonim Wasilewskim (1868–1928) oraz biskupem sufraganem mohylewskim Janem Cieplakiem (1857–1926) na czele. W pokazowym procesie toczącym się w dniach 21–26 marca został skazany na trzy lata więzienia. Karę odbywał w moskiewskich więzieniach w Sokolnikach [Сокольническая тюрьма] i Lefortowie. Po uwolnieniu w 1926 r. wrócił do Leningradu, gdzie znowu został sekretarzem Kurii Mohylewskiej. Pełnił też posługę w kościele św. Katarzyny Aleksandryjskiej, a jesienią 1926 r. stał się jednym ze współzałożycieli podziemnego Seminarium Duchownego. 13 sierpnia 1926 r. był jednym z dwóch świadków konspiracyjnej konsekracji na biskupa tytularnego Dionizjany A. Maleckiego dokonanej przez przewodniczącego papieskiej komisji „Pro Russia” bp. Michaela d’Herbigny (1880–1957) w kościele Matki Boskiej z Lourdes. Od listopada tego roku był inspektorem seminarium, wykładał też w nim łacinę i filozofię. 25 stycznia 1927 r. został ponownie aresztowany w Leningradzie wraz z księżmi: J. Trojgą, Pawłem Chomiczem (1893–1942) oraz Antonim Wasilewskim (1868–1930), rektorem konspiracyjnego Seminarium Duchownego. Oskarżono go o organizację nielegalnego seminarium, powiązania z jezuitami za granicą oraz ukrywanie w swoim mieszkaniu polskich szpiegów. 18 lipca tego roku wyrokiem Pełnomocnego Przedstawiciela Kolegium Zjednoczonego Państwowego Zarządu Politycznego [Объединённое государственное политическое управление] (OGPU) w Leningradzkim Okręgu Wojskowym skazany został z art. 58/10 i 122 Kodeksu Karnego RFSRR („za działalność kontrrewolucyjną”) na pięć lat poprawczego obozu pracy przymusowej na Wyspach Sołowieckich [Соловецкий Лагерь Особого Назначения] na Morzu Białym.

W listopadzie 1928 r. wysłano Iwanowa-Stołbińskiego na Sołowki do obozu szczególnego przeznaczenia. W czerwcu 1929 r. przeniesiono go do obozu koncentracyjnego „Troickaja” na wyspie Anzer, gdzie przebywało wówczas ponad 20 kapłanów, był tam przetrzymywany w izolatce. Po odbyciu kary w czerwcu 1931 r. zesłano go na osiedlenie do oneskiego rejonu [Онежский район] okręgu archangielskiego. Na wiosnę 1932 r. znów został aresztowany i umieszczony w więzieniu w Archangielsku, a następnie na Butyrkach [Бутырская тюрьма] w Moskwie. 4 czerwca 1932 r. skazano go na trzy lata łagrów, jednak 15 września został zwolniony w ramach wymiany na aresztowanych polskich komunistów i wysłany wraz z grupą 17 innych księży do Polski. Od końca 1932 r. pracował w różnych parafiach w Polsce. Najdłużej na terenie archidiecezji warszawskiej, m.in. jako kapelan w szkole gospodarczej w Nowym Przybyszewie, kapelan Zgromadzenia Sióstr Rodziny Maryi w Płudach koło Tarchomina, gdzie sprawował także opiekę duchową nad mieszkańcami. W spisach archidiecezji warszawskiej występował pod nazwiskiem Stylbiński. Nie wiadomo z jakich powodów nie używał poprzedniego nazwiska. Nieznane są też jego losy w trakcie wojny ani okoliczności śmierci. Zmarł prawdopodobnie w 1941 r.


(przekład z oryginalnego hasła Nikita Kuznetsov)
Hasło po redakcji MCK, wersja oryginalna patrz: www.polskipetersburg.ru


Bibliografia:
Иванов-Столбинский Доминик Адольфович, w: Kатолическая Россия. Kатоличество от А до Я, http://catholic.ru/modules.php?name=Encyclopedia&op=content&tid=2287 [dostęp: 2 VIII 2019]; Иванов-Столбинский Доминик Адольфович, w: Заклейменные властью. Услышь их голоса. По документам фондов Государственного Архива Российской Федерации: Московский Политический Красный Крест (1918–1922); Е. П. Пешкова. Помощь политическим заключенным (1922–1938), http://pkk.memo.ru/page%202/KNIGA/I_kn.html#i.36 [dostęp: 14 X 2019]; Б. Чаплицкий, И. Осипова, Книга памяти. Мартиролог Католической церкви в СССР, Москва 2000, s. 333; Санкт-Петербургский мартиролог, Санкт-Петербург 2002, s. 307, 308; R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRR. 1917–1939. Martyrologium, Lublin 1998, s. 252–254; tenże, Kościół katolicki w ZSSR, 1917‒1939: Zarys historii, Lublin 1997, s. 252–254; F. Rutkowski, Biskup Antoni Malecki 1861–1935, Warszawa 1936, s. 77 (il.), 79, 84, 93, 98, 109; М. В. Шкаровский, Н. Ю. Черепенина, А. К. Шикер, Римско-Католическая Церковь на Северо-Западе России в 1917–1945 гг., Санкт-Петербург 1998, s. 225; Об Ивановe-Столбинскoм Д. А. — в ПКК, http://pkk.memo.ru/letters_pdf/001938.pdf; Schematyzmy archidiecezji warszawskiej za lata 1936-1939; http://www.nekrologi-baza.pl/zmarly/576365 [dostęp: 12 XII 2019]; Архив Управления Федеральной службы безопасности Российской Федерации по Санкт-Петербургу и Ленинградской области w Sankt Petersburgu: spr. П-82851 (materiały śledztwa); Центральный архив Федеральной службы безопасности Российской Федерации w Moskwie: spr. 590614 (materiały śledztwa); Государственный архив Российской Федерации (GARF) w Moskwie: F. 8406, op. 2, spr. 1981, F. 8409, op. 1, spr. 229, 337, 382 (dokumentacja Czerwonego Krzyża); Polski Instytut Historyczny im. Generała Sikorskiego (PISM) w Londynie: Ambasada R.P. w Londynie, sygn. A.12 P.5/2, k. 169 (kopia własnoręcznie pisanego biogramu).