Moskowskij pr. nr 9
Московский пр., nr 9
Instytut Inżynierów Komunikacji założony ukazem cara Aleksandra I (1777–1825) z 1809 r. jako Instytut Korpusu Inżynierów Komunikacji był pierwszą w Rosji wyższą szkołą kształcąca inżynierów transportu. Tu widok od strony nabrzeża rz. Fontanki. Fot. z 2013 r. © MCK (fot. S. Yonov).
01.12.2015
Московский пр., nr 9 [Moskowskij pr. nr 9] (dawniej Забалканскйи пр. [Zabałkanskij pr.])
Instytut Inżynierów Komunikacji (IIK) założony manifestem cara Aleksandra I (1777–1825) z 20 listopada/2 grudnia 1809 r. równolegle z wojskowym korpusem inżynierów komunikacji jako Instytut Korpusu Inżynierów Komunikacji [Институт Корпуса инженеров путей сообщения], którego uroczyste otwarcie nastąpiło 1/13 listopada 1810 r. Była to pierwsza w Rosji wyższa szkoła kształcąca inżynierów transportu.
Obecnie (od 2014 r.) jest to Petersburski Państwowy Uniwersytet Komunikacji cara Aleksandra I [Петербургский государственный университет путей сообщения императора Александра I], zajmujący kompleks budynków między ulicami Sadową a Fontanką, z głównym gmachem przy prosp. Moskiewskim 9. Do 1917 roku absolwentami IIK było 6115 osób.
W różnych okresach istnienia instytutu Polacy stanowili ponad jedną trzecią studentów, mimo obowiązywania limitu miejsc dla osób polskiego pochodzenia. Do 1914 r. ukończyło go ok. 1 tys. Polaków, a jednym z pierwszych był w r. 1816 Kazimierz Rejchel. Rektorem uczelni był Stanisław Kunicki (1859–1942), inżynier statyk, budowniczy mostów w delcie Wołgi i dla Kolei Zachodniosyberyjskiej. Do najwybitniejszych absolwentów i profesorów IIK należeli: Andrzej Pszenicki (1869–1941), projektant i budowniczy petersburskiego mostu Pałacowego, Stanisław Kierbedź sen. (1810–1899), twórca pierwszego stałego żeliwnego mostu przęsłowego na Newie, jego współpracownik Mikołaj Jastrzębski (1808–1874), autor nowatorskich opracowań z mechaniki, budownictwa i podstaw księgowości, Stanisław Kierbedź jun. (1844–1910), budowniczy Drogi Żelaznej Władykaukaskiej oraz Wschodniochińskiej. Autorami pionierskich rozwiązań w kolejnictwie byli studenci, a następnie profesorowie IIK: Feliks Jasiński (1856–1899) i Aleksander Wasiutyński (1859–1944). Profesorem elektrotechniki i mechaniki był Henryk Merczyng (1860–1916), pionier elektryfikacji kolei rosyjskich, także działacz polonijny.
W 2001 r. na fasadzie głównego budynku uniwersytetu (prosp. Moskiewski 9) odsłonięto poświęconą mu tablicę: „Tutaj od 1882 do 1916 r. studiował i pracował wybitny uczony polski, rosyjski Henryk Merczyng [Генрих Карлович Мерчинг], pionier trakcji elektrycznej, założyciel jednego z pierwszych laboratoriów elektrotechnicznych w Rosji”.
Instytut Inżynierów Komunikacji (IIK) założony manifestem cara Aleksandra I (1777–1825) z 20 listopada/2 grudnia 1809 r. równolegle z wojskowym korpusem inżynierów komunikacji jako Instytut Korpusu Inżynierów Komunikacji [Институт Корпуса инженеров путей сообщения], którego uroczyste otwarcie nastąpiło 1/13 listopada 1810 r. Była to pierwsza w Rosji wyższa szkoła kształcąca inżynierów transportu.
Obecnie (od 2014 r.) jest to Petersburski Państwowy Uniwersytet Komunikacji cara Aleksandra I [Петербургский государственный университет путей сообщения императора Александра I], zajmujący kompleks budynków między ulicami Sadową a Fontanką, z głównym gmachem przy prosp. Moskiewskim 9. Do 1917 roku absolwentami IIK było 6115 osób.
W różnych okresach istnienia instytutu Polacy stanowili ponad jedną trzecią studentów, mimo obowiązywania limitu miejsc dla osób polskiego pochodzenia. Do 1914 r. ukończyło go ok. 1 tys. Polaków, a jednym z pierwszych był w r. 1816 Kazimierz Rejchel. Rektorem uczelni był Stanisław Kunicki (1859–1942), inżynier statyk, budowniczy mostów w delcie Wołgi i dla Kolei Zachodniosyberyjskiej. Do najwybitniejszych absolwentów i profesorów IIK należeli: Andrzej Pszenicki (1869–1941), projektant i budowniczy petersburskiego mostu Pałacowego, Stanisław Kierbedź sen. (1810–1899), twórca pierwszego stałego żeliwnego mostu przęsłowego na Newie, jego współpracownik Mikołaj Jastrzębski (1808–1874), autor nowatorskich opracowań z mechaniki, budownictwa i podstaw księgowości, Stanisław Kierbedź jun. (1844–1910), budowniczy Drogi Żelaznej Władykaukaskiej oraz Wschodniochińskiej. Autorami pionierskich rozwiązań w kolejnictwie byli studenci, a następnie profesorowie IIK: Feliks Jasiński (1856–1899) i Aleksander Wasiutyński (1859–1944). Profesorem elektrotechniki i mechaniki był Henryk Merczyng (1860–1916), pionier elektryfikacji kolei rosyjskich, także działacz polonijny.
W 2001 r. na fasadzie głównego budynku uniwersytetu (prosp. Moskiewski 9) odsłonięto poświęconą mu tablicę: „Tutaj od 1882 do 1916 r. studiował i pracował wybitny uczony polski, rosyjski Henryk Merczyng [Генрих Карлович Мерчинг], pionier trakcji elektrycznej, założyciel jednego z pierwszych laboratoriów elektrotechnicznych w Rosji”.
Materiały związane z hasłem
Hasła powiązane:
Instytut Inżynierów Komunikacji w Petersburgu – polska kadra i studenci
Rzymskokatolickie Towarzystwo Dobroczynności przy kościele św. Katarzyny Aleksandryjskiej (RzTD)
Towarzystwo Niesienia Pomocy Niezamożnym Uczniom Gimnazjum św. Katarzyny (TNP)
Kółko Pań [Rzymskokatolickiego Towarzystwa Dobroczynności]
Gimnazjum męskie przy kościele św. Katarzyny
Indeks adresowy:
Moskowskij pr. nr 9
ostatnio dodane
Hasła:
Czarnomska Izabella
Walentynowiczówna Wanda
Skąpski Franciszek Salezy
Słonimski Ludwik
Walentynowicz Marian
Krajowski-Kukiel Feliks
Walentynowicz Rafał Antoni Władysław
Ogiński Ignacy
Szemioth Piotr
Szemioth Stanisław
Szemioth Włodzimierz
Szemioth Aleksander Edward
Żukowska Jadwiga Aniela Tekla
Liniewicz Leon
Filipkowski Stefan Julian
Rawicz-Szczerbo Władysław
Rzymskokatolickie parafie i kaplice Petersburga/Piotrogrodu oraz dekanatu petersburskiego
Mickiewicz Stefan
Kakowski Aleksander
Spasowicz Włodzimierz
Parafia i kościół św. Stanisława w Petersburgu
Żenkiewicz Józef
„Promień Poranny” / „Promień”
Dąbrowski Jarosław
Klub Robotniczy „Promień”
Polska Szkoła Przygotowawcza i Pierwsze Polskie Gimnazjum Żeńskie Stanisławy Ćwierdzińskiej
Barchwic Maria Ludwika
Petersburskie edycje utworów Adama Mickiewicza
Barchwic (Barchwitz) Jan Stanisław
Łukaszewicz Dominik
Szkiłłądź (Szkiłądź) w zakonie Jakub
Biblioteka:
Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół Polski” w Petersburgu
Ferdynand Ruszczyc w Petersburgu
Teatr Polski i Polskie Studio Teatralne
Polonica Petropolitana
Piotrogrodzkie inicjatywy charytatywno-oświatowe fundatora KUL Karola Jaroszyńskiego (Prezentacja)
Życie Teatralne Wielonarodowego Piotrogrodu-Leningradu w latach 1917-1941
Inwentarz rękopisów Biblioteki Załuskich w Cesarskiej Bibliotece Publicznej