Марсово поле, nr 1 [Marsowo pole nr 1]

Koszary Pawłowskiego Pułku Gwardii [Казармы Павловского лейб-гвардии полка] to budynek z lat 1817–1821 wzniesiony według projektu czołowego architekta epoki aleksandryjskiej Wasilija P. Stasowa (1769–1848) jako adaptacja istniejącego tu od roku 1780 lombardu i Domu Wychowawczego autorstwa architekta Jurija M. Fieltiena [Georga Friedricha Veldtena] (1730–1801), współpracownika Bartolomea Rastrellego (1700–1771) przy budowie Pałacu Zimowego. Wcześniej, w latach 1730–1740, stał na tym miejscu pałac córki Piotra I (1672–1725) Elżbiety Pietrowny (1709–1741). Należący do Rady Opiekuńczej Dom Wychowawczy z lombardem, którego zadaniem było pozyskiwanie środków na jego utrzymanie, znajdował się wcześniej w pobliżu monastyru Smolnego. Decyzję o przeniesieniu go na ul. Millionną do domu kapitana lejbgwardii ks. Aleksandra Gruzinskiego przy Polu Marsowym podjęto w marcu 1778 r. Fieltien wykorzystał istniejący budynek i znacznie go rozbudował, parter pozostawiając na potrzeby lombardu. W czerwcu 1779 r. wprowadzili się doń podopieczni Rady Opiekuńczej. Z czasem połączono w całość jeszcze dwa sąsiednie domy zakupione od hr. Kiryłła G. Razumowskiego (1728–1803). W 1797 r. Dom Wychowawczy przeniesiony został do byłego pałacu hr. Razumowskiego nad Mojką. Opuszczony budynek stał się wówczas koszarami sformowanego w 1710 r. jako grenadierski Pułku Keksholmskiego. W latach 1817–1821 architekt W. S. Stasow rozbudował je i przebudował na potrzeby utworzonego w 1796 r. przez cara Pawła I (1754–1801) Pawłowskiego Pułku Lejbgwardii, łącząc całość dotychczasowych budynków wspólną klasycyzującą fasadą z doryckimi portykami – centralnym dziesięciokolumnowym oraz dwoma bocznymi. Powstały w ten sposób ogromny budynek to jedno z wybitniejszych dzieł architektonicznych petersburskiego klasycyzmu. W nowych koszarach Pułk Pawłowski został rozlokowany w 1819 r., a w 1821 r. otrzymał na ich terenie własną cerkiew św. Aleksandra Newskiego. W 2. poł. XIX w. dochodziło do częstych przeróbek wnętrz koszarowych, mogących pomieścić do 3 tys. ludzi. W 1929 r. dawne koszary po rozformowanym w 1918 r. Pułku Pawłowskim zostały przejęte przez przedsiębiorstwo energetyczne „Lenenergo” [Ленэнерго]. Opuszczony w 2010 r. gmach niszczeje w oczekiwaniu na zapowiadaną renowację. Plac przed koszarami (300 × 500 m) przez cały XIX oraz XX w. służył jako miejsce defilad i ceremonii wojskowych.

W Pułku Pawłowskim służył Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885–1939), który przyjechał do Petersburga pod koniec września 1914 r. i dzięki rodzinnym koneksjom po pięciomiesięcznym kursie oficerskim wstąpił do tej elitarnej jednostki. Brał z nią udział w I wojnie światowej, którą zakończył w lipcu 1916 r. kontuzjowany w walkach na Wołyniu z orderem św. Anny IV klasy za wykazane męstwo w jednej z bitew. Do odrodzonej Polski wrócił z Piotrogrodu w czerwcu 1918 r., a więc po rozformowaniu pułku (w maju).