A A A

Iskusstw pł. nr 4

Искусств пл., nr 4


Narożny budynek przy dawnym pl. Michajłowskim znany jako Dom Wielhorskich powstał w latach 1830-32 dla przedsiębiorcy tytoniowego Żukowa według projektu włoskiego architekta Carla Rossiego. Fot. z r. 2013. © MCK (fot. S. Yonov).
27.09.2016
Iskusstw pł. nr 4
Dom Wielhorskich [Дом Виельгорских]. Narożny budynek przy dawnym pl. Michajłowskim powstał w latach 1830–1832 dla przedsiębiorcy tytoniowego Żukowa według projektu włoskiego architekta Carla Rossiego (1775–1849), który był autorem aranżacji całego placu (zaprojektował większość fasad znajdujących się przy nim budynków). Pracami budowlanymi na posesji pod nr. 4 kierował architekt Andriej M. Bołotow (1801–1854).

W połowie XIX w. dobudowano do domu Wielhorskich oficyny. Po raz ostatni został przebudowany w latach 40. XX w. przez architekta A. A. Kiedrinskiego, który m.in. scalił jego fasadę z sąsiednią kamienicą Żerbina (nr 2). Od roku 1993 w części domu funkcjonuje Rosyjskie Gimnazjum przy Państwowym Muzeum Rosyjskim [Российская гимназия при Государственном Русском музее].

Od września 1844 r. właścicielami domu pod nr. 4 byli znani muzycy i mecenasi – bracia Michał (1788–1856) oraz Mateusz (1794–1866) Wielhorscy, synowie senatora Imperium Rosyjskiego hr. Jerzego Wincentego (ok. 1753–1809). Michał, rosyjski działacz państwowy, muzyk, kompozytor, mecenas sztuki, zamieszkał tu z żoną, córką kurlandzkiego ks. Carla Ernesta Birona (1728–1801) – Katarzyną (1793-1813), która zmarła zaraz po urodzeniu córki Marii (ur. 1813). Z kolei Mateusz, wirtuoz wiolonczeli i mecenas, który z trudem nawiązywał znajomości i nie założył rodziny, mieszkał tu sam. Zgromadził za to w swym mieszkaniu cenną kolekcję instrumentów smyczkowych, w tym wiolonczelę Stradivariusa, którą zapisał w testamencie rektorowi petersburskiego Konserwatorium Karolowi J. Dawydowowi (1838–1889). Zanim Wielhorscy stali się właścicielami domu pod nr. 4, mieszkali najpierw na nab. rzeki Mojki 84 (na przełomie lat 20. i 30. XIX w.), a następnie w domach przy pl. Michajłowskim (obecnym pl. Sztuk [Искусств]) kolejno pod nr. 3 (w latach 1833–1837) i pod nr. 5 (w latach 1833–1844).

Dom Wielhorskich, w którym działał też przez jakiś czas popularny salon damy dworu caryc Marii Fiodorowny (1759–1828) i Aleksandry Fiorodowny (1798–1860) – Aleksandry O. Smirnowej (1809–1872), szybko stał się ważnym centrum życia muzycznego i kulturalnego stolicy Imperium. W salonie, którego duszą był towarzyski Michał, bywali hr. Maksymilian Fredro (1820-1870), urzędnik Sekretariatu Stanu Królestwa Polskiego w Petersburgu, pisarz Fiodor M. Dostojewski (1821-1881), malarz Karł P. Briułłow (1799–1852), czy krytyk muzyczny Aleksander N. Sierow (1820–1871). Udzielali się towarzysko znani muzycy i artyści, zarówno rosyjscy, jak i zagraniczni, w tym: Michaił I. Glinka (1804–1857), Robert Schumann (1810–1856) i Hector Berlioz (1803–1869). Występowali m.in. Ferenc Liszt (1811–1886) oraz skrzypek i kompozytor Henryk Wieniawski (1835-1880). Michał przyjaźnił się też z częstym gościem salonu poetą Fiodorem I. Tiutczewem (1803–1873). W 1872 r. jego córki sprzedały dom przy pl. Michajłowskim, a miejsce sławnego salonu zajęła cukiernia Koczkurowa, która stała się miejscem spotkań wszelkiej maści rewolucjonistów. Niedaleko, przy ul. Italianskiej 15, działał salon muzyczny zmarłej w 1831 r. pianistki i kompozytorki Marii Szymanowskiej (1789–1831).

Materiały związane z hasłem


Hasła powiązane: Wielhorski Michał Wieniawski Henryk Indeks adresowy: Iskusstw pł. nr 4

ostatnio dodane


Hasła: Kochański Paweł Polacy w Zakładach Putiłowskich (1868–1937) Związek Młodzieży Polskiej „Zet” w Petersburgu / Piotrogrodzie Niżyńska Bronisława Więckowski Aleksander Józef Słonimski Siergiej Czarnomska Izabella Walentynowiczówna Wanda Skąpski Franciszek Salezy Słonimski Ludwik Walentynowicz Marian Krajowski-Kukiel Feliks Walentynowicz Rafał Antoni Władysław Ogiński Ignacy Szemioth Piotr Szemioth Stanisław Szemioth Włodzimierz Szemioth Aleksander Edward Żukowska Jadwiga Aniela Tekla Liniewicz Leon Filipkowski Stefan Julian Rawicz-Szczerbo Władysław Rzymskokatolickie parafie i kaplice Petersburga/Piotrogrodu oraz dekanatu petersburskiego Mickiewicz Stefan Kakowski Aleksander Spasowicz Włodzimierz Parafia i kościół św. Stanisława w Petersburgu Żenkiewicz Józef „Promień Poranny” / „Promień” Dąbrowski Jarosław Klub Robotniczy „Promień” Polska Szkoła Przygotowawcza i Pierwsze Polskie Gimnazjum Żeńskie Stanisławy Ćwierdzińskiej Barchwic Maria Ludwika Petersburskie edycje utworów Adama Mickiewicza Barchwic (Barchwitz) Jan Stanisław Łukaszewicz Dominik Szkiłłądź (Szkiłądź) w zakonie Jakub Jocher Adam Teofil Biblioteka: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół Polski” w Petersburgu Ferdynand Ruszczyc w Petersburgu Teatr Polski i Polskie Studio Teatralne Polonica Petropolitana Piotrogrodzkie inicjatywy charytatywno-oświatowe fundatora KUL Karola Jaroszyńskiego (Prezentacja) Życie Teatralne Wielonarodowego Piotrogrodu-Leningradu w latach 1917-1941 Inwentarz rękopisów Biblioteki Załuskich w Cesarskiej Bibliotece Publicznej
Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszej witryny. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na twoim dysku zmień ustawienia przeglądarki
Akceptuję
Więcej informacji