Gorskoje szosse nr 143, Lewaszowo
Гoрское шоссе, nr 143, Левашово
Polski znak pamięci, jeden z pierwszych w grupie innych pomników narodowych, wzniesiono w r. 1993 z inicjatywy petersburskiej Polonii. Uroczystego odsłonięcia pomnika dokonano 30 października t. r. Fot. z r. 2013. © MCK (fot. S. Yonov).
10.03.2016
Гoрское шоссе, nr 143 [Gorskoje szosse nr 143], Левашово [Lewaszowo]
Usytuowane 30 km na północny-zachód od centrum miasta w dzielnicy Wyborskiej Pustkowie Lewaszowskie [Левашовская пустошь] należało w XVIII w. do hr. Lewaszowów. Jest to położone w lesie miejsce tajnych pochówków ofiar wielkiego terroru z lat 1937–1938. Były one następstwem słynnego rozkazu nr 00447 wydanego przez ówczesnego szefa NKWD gen. Nikołaja I. Jeżowa (1895–1945) 31 czerwca 1937 r. W ślad za nim poszły rozporządzenia dotyczące represji wobec poszczególnych narodowości. „Polska” dyrektywa nr 00485 o „polskim szpiegostwie” nosiła datę 11 sierpnia 1937 r. Według szacunków na Pustkowiu Lewaszowskim spoczywa ponad 46 tys. bezimiennych ofiar co najmniej kilkunastu narodowości, mordowanych przez NKWD od sierpnia 1937 r. po 1954 r. Do roku 1998 teren ten stanowił tajny obiekt Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego [Комитет государственной безопасности] (KGB), a od lipca 1989 r. ma status cmentarza memorialnego [Левашовское мемориальное кладбище].
15 maja 1996 r. ówczesny mer Petersburga Aleksandr A. Sobczak (1937–2000) odsłonił obok wejścia na teren nekropolii pomnik Moloch totalitaryzmu [Молох тоталитаризма]. Niepełna lista petersburskich polskich ofiar wielkiego terroru opublikowana w styczniu 1990 r. w gazecie „Wieczernij Pietierburg” [„Вечерний Петербург”] liczy 2039 osób. W ostatnich latach została ona znacznie poszerzona dzięki kierowanemu przez dr. Anatolija Razumowa projektowi Przywrócone imiona [Возвращенные имена]. W ramach tego projektu publikuje on dedykowane wszystkim ofiarom wielkiego terroru w Leningradzie i obwodzie leningradzkim pomnikowe wydawnictwo Leningradskij martirolog, 1937–1938 [Ленинградский мартиролог, 1937–1938]. Dotychczas ukazało się drukiem 11 tomów z indeksem, kolejne są w opracowaniu.
Polski znak pamięci, jeden z pierwszych w grupie innych znaków narodowych, wzniesiono w roku 1993 z inicjatywy petersburskiej Polonii. Uroczystego odsłonięcia dokonano 30 października 1993 r. Ma on formę kamiennego pochyłego krzyża opartego o głaz z napisem po polsku i po rosyjsku: „Przebaczamy i prosimy o przebaczenie”. Autorem projektu jest Leon Piskorski. Pięć lat później, staraniem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Warszawie, pomnik został uzupełniony o granitowy blok z polskim godłem narodowym i dwujęzycznym napisem: „Pamięci Polaków – ofiar masowych represji rozstrzelanych w latach 1937–1938. Rodacy”. Wówczas też 1 listopada 1998 r. dokonano jego poświęcenia. Jesienią 2010 r. z inicjatywy proboszcza parafii św. Stanisława ks. Krzysztofa Pożarskiego w pobliżu stanął też pomnik upamiętniający represjonowanych kapłanów. Wśród umieszczanych w lesie spontanicznie indywidualnych znaków pamięci można również napotkać sporo polsko brzmiących nazwisk.
Zob. http://visz.nlr.ru/project/index.html (projekt Возвращенные имена) i http://visz.nlr.ru/search/peter.html (Ленинградский мартиролог, 1937–1938)
Usytuowane 30 km na północny-zachód od centrum miasta w dzielnicy Wyborskiej Pustkowie Lewaszowskie [Левашовская пустошь] należało w XVIII w. do hr. Lewaszowów. Jest to położone w lesie miejsce tajnych pochówków ofiar wielkiego terroru z lat 1937–1938. Były one następstwem słynnego rozkazu nr 00447 wydanego przez ówczesnego szefa NKWD gen. Nikołaja I. Jeżowa (1895–1945) 31 czerwca 1937 r. W ślad za nim poszły rozporządzenia dotyczące represji wobec poszczególnych narodowości. „Polska” dyrektywa nr 00485 o „polskim szpiegostwie” nosiła datę 11 sierpnia 1937 r. Według szacunków na Pustkowiu Lewaszowskim spoczywa ponad 46 tys. bezimiennych ofiar co najmniej kilkunastu narodowości, mordowanych przez NKWD od sierpnia 1937 r. po 1954 r. Do roku 1998 teren ten stanowił tajny obiekt Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego [Комитет государственной безопасности] (KGB), a od lipca 1989 r. ma status cmentarza memorialnego [Левашовское мемориальное кладбище].
15 maja 1996 r. ówczesny mer Petersburga Aleksandr A. Sobczak (1937–2000) odsłonił obok wejścia na teren nekropolii pomnik Moloch totalitaryzmu [Молох тоталитаризма]. Niepełna lista petersburskich polskich ofiar wielkiego terroru opublikowana w styczniu 1990 r. w gazecie „Wieczernij Pietierburg” [„Вечерний Петербург”] liczy 2039 osób. W ostatnich latach została ona znacznie poszerzona dzięki kierowanemu przez dr. Anatolija Razumowa projektowi Przywrócone imiona [Возвращенные имена]. W ramach tego projektu publikuje on dedykowane wszystkim ofiarom wielkiego terroru w Leningradzie i obwodzie leningradzkim pomnikowe wydawnictwo Leningradskij martirolog, 1937–1938 [Ленинградский мартиролог, 1937–1938]. Dotychczas ukazało się drukiem 11 tomów z indeksem, kolejne są w opracowaniu.
Polski znak pamięci, jeden z pierwszych w grupie innych znaków narodowych, wzniesiono w roku 1993 z inicjatywy petersburskiej Polonii. Uroczystego odsłonięcia dokonano 30 października 1993 r. Ma on formę kamiennego pochyłego krzyża opartego o głaz z napisem po polsku i po rosyjsku: „Przebaczamy i prosimy o przebaczenie”. Autorem projektu jest Leon Piskorski. Pięć lat później, staraniem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Warszawie, pomnik został uzupełniony o granitowy blok z polskim godłem narodowym i dwujęzycznym napisem: „Pamięci Polaków – ofiar masowych represji rozstrzelanych w latach 1937–1938. Rodacy”. Wówczas też 1 listopada 1998 r. dokonano jego poświęcenia. Jesienią 2010 r. z inicjatywy proboszcza parafii św. Stanisława ks. Krzysztofa Pożarskiego w pobliżu stanął też pomnik upamiętniający represjonowanych kapłanów. Wśród umieszczanych w lesie spontanicznie indywidualnych znaków pamięci można również napotkać sporo polsko brzmiących nazwisk.
Zob. http://visz.nlr.ru/project/index.html (projekt Возвращенные имена) i http://visz.nlr.ru/search/peter.html (Ленинградский мартиролог, 1937–1938)
Materiały związane z hasłem
Indeks adresowy:
Gorskoje szosse nr 143, Lewaszowo
ostatnio dodane
Hasła:
Kochański Paweł
Polacy w Zakładach Putiłowskich (1868–1937)
Związek Młodzieży Polskiej „Zet” w Petersburgu / Piotrogrodzie
Niżyńska Bronisława
Więckowski Aleksander Józef
Słonimski Siergiej
Czarnomska Izabella
Walentynowiczówna Wanda
Skąpski Franciszek Salezy
Słonimski Ludwik
Walentynowicz Marian
Krajowski-Kukiel Feliks
Walentynowicz Rafał Antoni Władysław
Ogiński Ignacy
Szemioth Piotr
Szemioth Stanisław
Szemioth Włodzimierz
Szemioth Aleksander Edward
Żukowska Jadwiga Aniela Tekla
Liniewicz Leon
Filipkowski Stefan Julian
Rawicz-Szczerbo Władysław
Rzymskokatolickie parafie i kaplice Petersburga/Piotrogrodu oraz dekanatu petersburskiego
Mickiewicz Stefan
Kakowski Aleksander
Spasowicz Włodzimierz
Parafia i kościół św. Stanisława w Petersburgu
Żenkiewicz Józef
„Promień Poranny” / „Promień”
Dąbrowski Jarosław
Klub Robotniczy „Promień”
Polska Szkoła Przygotowawcza i Pierwsze Polskie Gimnazjum Żeńskie Stanisławy Ćwierdzińskiej
Barchwic Maria Ludwika
Petersburskie edycje utworów Adama Mickiewicza
Barchwic (Barchwitz) Jan Stanisław
Łukaszewicz Dominik
Szkiłłądź (Szkiłądź) w zakonie Jakub
Jocher Adam Teofil
Biblioteka:
Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół Polski” w Petersburgu
Ferdynand Ruszczyc w Petersburgu
Teatr Polski i Polskie Studio Teatralne
Polonica Petropolitana
Piotrogrodzkie inicjatywy charytatywno-oświatowe fundatora KUL Karola Jaroszyńskiego (Prezentacja)
Życie Teatralne Wielonarodowego Piotrogrodu-Leningradu w latach 1917-1941
Inwentarz rękopisów Biblioteki Załuskich w Cesarskiej Bibliotece Publicznej