Anglijskaja nab. nr 14
Английская наб., nr 14
Pałacyk miejski M. Czaplic w l. 1926-39 był siedzibą petersburskiego Konsulatu Rzeczpospolitej Polskiej. Fot. z 2013 r. © MCK (fot. S. Yonov).
01.12.2015
Английская наб., nr 14 [Anglijskaja nab. nr 14] (dawniej Красного Флота nab. [Krasnogo Fłota nab.])
Sięgający początkami XVIII w. pałacyk m.in. Naryszkinów, potem Tieniszewów wielokrotnie zmieniał właścicieli i kształt architektoniczny. Pierwotnie jednopiętrowy, w 1909 r. został na zlecenie ówczesnej właścicielki Marii K. Czaplic (zm. 1917) podwyższony o jedną kondygnację i przebudowany w duchu zmodernizowanego neoklasycyzmu przez architekta Stefana Kraskowskiego (zm. 1945). W latach 1926–1939 pałacyk Czaplic był siedzibą Konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej.
Utworzenie polskiej placówki nad Newą było efektem nawiązania po traktacie ryskim 1921 r. stosunków dyplomatycznych między Rzecząpospolitą Polską a Rosją radziecką. Akt ustanawiający Konsulat RP nosił datę 23 lipca 1926 r., oficjalna inauguracja działalności nastąpiła 2 października 1926 r. Początkowo do najważniejszych zadań nowo otwartej placówki należała realizacja postanowień traktatu ryskiego: zwrot dóbr kultury, regulowanie zobowiązań ekonomicznych między obu państwami oraz repatriacja polskich obywateli. Do roku 1939 placówka miała pięciu kierowników, pierwszym był w latach 1922–1929 Heliodor Sztark (1886–1969), a ostatnim w latach 1934–1939 Eugeniusz Weese (1899–1986). Ważnym wydarzeniem, któremu patronował konsulat, była pięciodniowa wizyta w Leningradzie w lipcu 1934 r. okrętów Polskiej Marynarki Wojennej ORP „Wicher” i ORP „Burza” pod dowództwem kontradmirała Józefa Unruga (1884–1973).
Placówka utrzymywała dobre kontakty z miejscowymi twórcami kultury. W jej reprezentacyjnych wnętrzach koncertował, podkreślający swe polskie korzenie młody, Dmitrij D. Szostakowicz (1906–1975). Kilkukrotnie na występy przyjeżdżali też polscy artyści, m.in. w marcu 1934 r. Mieczysław Fogg (1901–1990) z chórem „Dana”. W związku z nasileniem represji i pogorszeniem stosunków dyplomatycznych między obu krajami w latach 1937–1938 działalność konsulatu niemal całkowicie ustała. Jedną z jego ostatnich misji było wywiezienie do Polski z zamkniętego przez władze sowieckie kościoła św. Katarzyny trumny ze szczątkami króla Stanisława Augusta (1732–1898), która trafiła wówczas do miejsca jego urodzenia, tj. wsi Wołczyn w woj. poleskim (dziś Воўчын w obw. brzeskim na Białorusi). Dzień po agresji sowieckiej na Polskę, tj. 18 września 1939 r., konsulat został ewakuowany.
Zob. http://walkspb.ru/zd/angliyskaya14.html
Sięgający początkami XVIII w. pałacyk m.in. Naryszkinów, potem Tieniszewów wielokrotnie zmieniał właścicieli i kształt architektoniczny. Pierwotnie jednopiętrowy, w 1909 r. został na zlecenie ówczesnej właścicielki Marii K. Czaplic (zm. 1917) podwyższony o jedną kondygnację i przebudowany w duchu zmodernizowanego neoklasycyzmu przez architekta Stefana Kraskowskiego (zm. 1945). W latach 1926–1939 pałacyk Czaplic był siedzibą Konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej.
Utworzenie polskiej placówki nad Newą było efektem nawiązania po traktacie ryskim 1921 r. stosunków dyplomatycznych między Rzecząpospolitą Polską a Rosją radziecką. Akt ustanawiający Konsulat RP nosił datę 23 lipca 1926 r., oficjalna inauguracja działalności nastąpiła 2 października 1926 r. Początkowo do najważniejszych zadań nowo otwartej placówki należała realizacja postanowień traktatu ryskiego: zwrot dóbr kultury, regulowanie zobowiązań ekonomicznych między obu państwami oraz repatriacja polskich obywateli. Do roku 1939 placówka miała pięciu kierowników, pierwszym był w latach 1922–1929 Heliodor Sztark (1886–1969), a ostatnim w latach 1934–1939 Eugeniusz Weese (1899–1986). Ważnym wydarzeniem, któremu patronował konsulat, była pięciodniowa wizyta w Leningradzie w lipcu 1934 r. okrętów Polskiej Marynarki Wojennej ORP „Wicher” i ORP „Burza” pod dowództwem kontradmirała Józefa Unruga (1884–1973).
Placówka utrzymywała dobre kontakty z miejscowymi twórcami kultury. W jej reprezentacyjnych wnętrzach koncertował, podkreślający swe polskie korzenie młody, Dmitrij D. Szostakowicz (1906–1975). Kilkukrotnie na występy przyjeżdżali też polscy artyści, m.in. w marcu 1934 r. Mieczysław Fogg (1901–1990) z chórem „Dana”. W związku z nasileniem represji i pogorszeniem stosunków dyplomatycznych między obu krajami w latach 1937–1938 działalność konsulatu niemal całkowicie ustała. Jedną z jego ostatnich misji było wywiezienie do Polski z zamkniętego przez władze sowieckie kościoła św. Katarzyny trumny ze szczątkami króla Stanisława Augusta (1732–1898), która trafiła wówczas do miejsca jego urodzenia, tj. wsi Wołczyn w woj. poleskim (dziś Воўчын w obw. brzeskim na Białorusi). Dzień po agresji sowieckiej na Polskę, tj. 18 września 1939 r., konsulat został ewakuowany.
Zob. http://walkspb.ru/zd/angliyskaya14.html
Materiały związane z hasłem
Hasła powiązane:
Konsulat Rzeczypospolitej Polskiej w Sankt Petersburgu
Indeks adresowy:
Anglijskaja nab. nr 14
ostatnio dodane
Hasła:
Niżyńska Bronisława
Więckowski Aleksander Józef
Słonimski Siergiej
Czarnomska Izabella
Walentynowiczówna Wanda
Skąpski Franciszek Salezy
Słonimski Ludwik
Walentynowicz Marian
Krajowski-Kukiel Feliks
Walentynowicz Rafał Antoni Władysław
Ogiński Ignacy
Szemioth Piotr
Szemioth Stanisław
Szemioth Włodzimierz
Szemioth Aleksander Edward
Żukowska Jadwiga Aniela Tekla
Liniewicz Leon
Filipkowski Stefan Julian
Rawicz-Szczerbo Władysław
Rzymskokatolickie parafie i kaplice Petersburga/Piotrogrodu oraz dekanatu petersburskiego
Mickiewicz Stefan
Kakowski Aleksander
Spasowicz Włodzimierz
Parafia i kościół św. Stanisława w Petersburgu
Żenkiewicz Józef
„Promień Poranny” / „Promień”
Dąbrowski Jarosław
Klub Robotniczy „Promień”
Polska Szkoła Przygotowawcza i Pierwsze Polskie Gimnazjum Żeńskie Stanisławy Ćwierdzińskiej
Barchwic Maria Ludwika
Petersburskie edycje utworów Adama Mickiewicza
Barchwic (Barchwitz) Jan Stanisław
Łukaszewicz Dominik
Szkiłłądź (Szkiłądź) w zakonie Jakub
Jocher Adam Teofil
Biblioteka:
Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół Polski” w Petersburgu
Ferdynand Ruszczyc w Petersburgu
Teatr Polski i Polskie Studio Teatralne
Polonica Petropolitana
Piotrogrodzkie inicjatywy charytatywno-oświatowe fundatora KUL Karola Jaroszyńskiego (Prezentacja)
Życie Teatralne Wielonarodowego Piotrogrodu-Leningradu w latach 1917-1941
Inwentarz rękopisów Biblioteki Załuskich w Cesarskiej Bibliotece Publicznej