Koło Artystyczne Młodzieży Polskiej (KAMP) / Художественный кружок польской молодежи – polska organizacja studencka o charakterze artystycznym utworzona w Piotrogrodzie w maju 1917 r. i działająca tam do lata 1918 r.

Od potencjalnych członków kółka wymagano jasnej deklaracji polskości oraz gotowości służenia odradzającej się ojczyźnie, uznając za nadrzędny cel wyjazd do kraju i podjęcie tam pracy. Zrzeszeni w KAMP młodzi adepci sztuk pięknych mieli się „wżyć w polską sztukę, odczuwać i rozumieć jej potrzeby i jej dążenia” („Dziennik Polski” 1917, nr 112). Realizacji tego postulatu „unaradawiania sztuki” służyło organizowanie różnego rodzaju spotkań dyskusyjnych i artystyczno-muzycznych oraz konkursów, które prowadzić też miały do ożywienia życia towarzyskiego i integracji środowiska młodych artystów. Organizowane pod auspicjami KAMP występy publiczne i konkursy oraz wydawnictwa miały też za zadanie popularyzację wśród szerszej publiczności osiągnięć polskiej sztuki, ze szczególnym naciskiem na muzykę i architekturę. Planowano nawiązanie współpracy z podobnymi organizacjami na ziemiach polskich.

Pierwsze walne zgromadzenie nowej organizacji określanej mianem Koła Artystycznego Młodzieży Polskiej z udziałem ponad 100 przedstawicieli młodzieży akademickiej z różnych piotrogrodzkich wyższych zakładów naukowych odbyło się 7 maja 1917 r. W skład wybranego wówczas zarządu (prezydium) weszli: jako prezes ówczesny student Instytutu Inżynierów Cywilnych oraz prezes Ogólnostudenckiej Kasy Bratniej Pomocy Władysław Borawski (1892–1970), syn artysty i działacza społecznego Aleksandra Borawskiego (1861–1942), w przyszłości inż. architekt specjalizujący się w budowie szpitali, jako wiceprezes Henryk Statkiewicz (zapewne skrzypek, późniejszy wykładowca konserwatorium w Bydgoszczy), A. Julska w charakterze sekretarza i J. Krupa jako skarbnik.
Od początku istnienia w ramach KAMP funkcjonowały cztery sekcje, tj. kółka: architektoniczne, malarskie, muzyczne i filozofii (historii) sztuki. 23 sierpnia spotkaniem poświęconym projektowi statutu, który uzupełniło odczytanie utworów poetyckich i prozatorskich, zainaugurowała działalność piąta z sekcji – literacka. W kilka dni później (29 sierpnia) sekcja ta ukonstytuowała się ostatecznie przyjmując własny regulamin. Członkiem dowolnej z sekcji mógł zostać każdy student zainteresowany polską sztuką, deklarujący chęć realizacji wytyczonego przez władze Koła programu. Udział osób niezrzeszonych w organizowanych przez KAMP spotkaniach i warsztatach dopuszczano po wcześniejszym zgłoszeniu i pobraniu jednorazowej karty wstępu. Wkrótce po ukonstytuowaniu się zarząd utworzonego przez Polskie Towarzystwo Miłośników Historii i Literatury Polskiego Uniwersytetu Ludowego zaproponował władzom KPMA pomoc w pozyskaniu prelegentów i stworzeniu programu wykładów obejmujących architekturę, muzykę i malarstwo.

W okresie letnim 1917 r. klubowicze wszystkich sekcji organizowali wspólnie artystyczne środy, podczas których wygłaszano pogadanki dotyczące sztuki, malarstwa i architektury. Były to kolejno: 21 czerwca/3 lipca Twórczość Czurlanisa [Mikalojus Konstantinas Čiurlionis, 1875–1911] i nastrojowość w muzyce, 28 czerwca/11 lipca Zadania architektury dawnej i dzisiejszej, 5/17 lipca Paderewski w muzyce i słowach i 12/24 lipca O sonacie. 26 lipca/7 sierpnia kółko malarskie przygotowało wieczór poświęcony twórczości Wita Stwosza (Veit Stoss, 1447–1533), a 30 lipca/11 sierpnia filozof Lucjan Freytag (1883–1967) wygłosił wykład Polskość i świat. W sumie odbyło się dziesięć takich spotkań. Największy rezonans wzbudził wieczorek z 16 sierpnia pt. Przyszłość polskiej sztuki po zakończeniu wojny, podczas którego wystąpiło kilku prelegentów, a licznie zgromadzona publiczność aktywnie włączyła się w dyskusję.

Wieczorem 27 lipca 1917 r. miało miejsce uroczyste otwarcie w reprezentacyjnej siedzibie Klubu Młodzieży Polskiej „Zgoda” z udziałem licznie zgromadzonej publiczności, które członkowie sekcji muzycznej uświetnili swym występem. W koncercie prezentującym głównie polskich kompozytorów współczesnych (Stokowski, Różycki, Karłowicz) udział wzięli: pianistka Wanda Szlezyngerówna, student konserwatorium Carskiego Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego Zbigniew Dymmek (1896–1948), T. Ochlewski, J. Białopiotrowicz, H. Statkiewicz, K. Skwara, Helena Wędziagolska (1891–1963) i inni. 1 sierpnia 1917 r. KAMP przygotowało w Domu Młodzieży Polskiej „Zgoda” (DMP) dla Polskiego Uniwersytetu Narodowego wieczór muzyki polskiej, podczas którego wykład wprowadzający wygłosił H. Statkiewicz. 9 sierpnia na posiedzeniu zarządu omawiano szczegóły uroczystej inauguracji w nowym lokalu sezonu zimowego 1917/1918 r. oraz zagadnienia związane z organizacją Koła Literackiego oraz wieczorku poświęconego Janowi Ignacemu Paderewskiemu (1860–1941). Tego też dnia wystawiono publicznie prace konkursowe projektów kurtyny dla DMP. Na kolejnym wrześniowym posiedzeniu zarządu podjęto uchwałę o organizacji przy nab. kanału Kriukowa 12 biura pośrednictwa pracy dla absolwentów zawodów artystycznych, w którym pracować mieli sekretarz Koła i jego zastępca.

Zainicjowane latem 1917 r. spotkania kontynuowano po rozpoczęciu roku szkolnego, np. 6 września odbył się wieczór poświęcony polskiej muzyce symfonicznej, 13 września tematowi polskiego i francuskiego malarstwa, po którym pożegnalny koncert dała opuszczająca Piotrogród W. Szlezyngerówna. Inauguracja sezonu zimowego KAMP z udziałem wszystkich sekcji nastąpiła 27 września. W jej trakcie przedstawiono zarys życia kulturalnego młodzieży polskiej w Piotrogrodzie oraz program planowanych działań. Wydarzeniu temu towarzyszyła wystawa prac malarskich i architektonicznych członków Koła.

Otwarte spotkania sekcji nadal odbywały się we środy. Zasadniczo składały się z części teoretycznej (ilustrowany wykład, pogadanka) i praktycznej (warsztaty, koncert). Wiadomo, że np. 27 września wygłoszona została pogadanka Wpływ sztuki polskiej na rosyjską.

Oficjalne otwarcie sezonu zimowego KAMP z udziałem publiczności i przyjmowaniem zapisów nowych członków zorganizowano 4/17 października 1917 r. Słowo wstępne wygłosił prezes Koła W. Borawski, a wystawie prac jego członków towarzyszył koncert polskich kompozytorów „po raz pierwszy wykonywanych przez kolonją tutejszą”. Wystąpili w nim: siostra rewolucjonisty i pamiętnikarza Karola (1885–1974) H. Wędziagolska, później Turowa, związany potem z „Dziennikiem Polskim”; poeta i publicysta Tadeusz Hiż (1883–1945), student konserwatorium Carskiego Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego Zbigniew Dymmek (1896–1948), student piotrogrodzkich Politechniki i Konserwatorium Tadeusz Ochlewski (1894–1975), aktor Stanisław Bryliński (1890–1953), H. Statkiewicz i F. Freytag.
Na 27 listopada w lokalu Koła w „Zgodzie” (nr 15) zwołano walne zgromadzenie członków KAMP, ze względu na trudności komunikacyjne w mieście zostało ono przeniesione na 6 grudnia tego roku. Brak jednak wiadomości o jego przebiegu. W grudniu sekcja literacka KAMP ogłosiła dla członków organizacji konkurs na napisanie bajki wierszem lub prozą o dowolnej treści nie dłuższej niż 10 arkuszy wydawniczych, które przyjmować miano do 10 lutego 1918 r. W jury tego konkursu znaleźli się: Zygmunt Borawski (1888–1956), brat Władysława, T. Hiż i ówczesna redaktorka w polskiej drukarni Kazimiera Iłłakowiczówna (1892–1983). Wyznaczono też nagrody w wysokości 200, 150 i 100 rub. Nagrodzone prace miały przejść na własność KAMP, które w uzgodnieniu z autorami będzie mogło ogłosić je drukiem („Dziennik Polski” 1918, nr 288). Cykl spotkań otwartych kontynuowano od stycznia 1918 r. Jako pierwszy odbył się 13 stycznia wieczór Grottgerowski w 50. rocznicę śmierci tego artysty. W marcu z odczytem o zamkach wołyńskich wystąpił członek, a od 1919 r. prezes Piotrogrodzkiego Koła warszawskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości inż. Aleksander Pawłowski, dyrektor fabryki ulepszonych brykietów torfowych. Zajęcia i spotkania KAMP odbywały się do lata 1918 r., z wolna tracąc swoich członków i publiczność, co wiązało się z rosnącą falą wyjazdów do odradzającej się ojczyzny oraz z zamknięciem DMP.

Początkowo zebrania Koła organizowano w siedzibie „Ogniska Polskiego” przy ul. Troickiej [Троицкая ул.] (obecnie ul. Rubinsztejna [Рубинштейна ул.]) 13, w lipcu 1917 r. zaś uzyskało ono własną siedzibę w ufundowanym przez stołecznego filantropa Karola Jaroszyńskiego (1877–1929) DMP przy nab. kanału Kriukowa [Крюкова кан. наб.] 12 . Prezes i skarbnik pełnili tam dyżury we wtorki i w piątki. Bilety na wydarzenia odbywające się pod auspicjami KAMP rozprowadzała Kawiarnia Polska przy ul. Dumskiej [Думская ул.] 7 oraz Kuchnia studencka przy prosp. Zabałkańskim [Забалканский пр .] (obecnie prosp. Moskiewski [Московский пр.]) 20.


Bibliografia:
Т. М. Смирнова, Польские общества в Санкт-Петербурге конец XIX – начало XX века, Санкт-Петербург 2013, s. 139, 195–196; „Dziennik Narodowy” 1918, nr 150 z 21 marca; „Dziennik Polski” 1917, nr 112 z 14/27 maja, s. 3 (Nowa placówka polska), z 20 czerwca/3 lipca, nr 144 z 27 czerwca/10 lipca, nr 138 z 29 czerwca/3 lipca, s. 3, nr 179 z 6/21 sierpnia, s. 3, nr 190 z 22 sierpnia/4 września, s. 2, z 24 sierpnia/6 września, nr 202 z 5–18 września, s. 3, nr 207 z 12/25 września, s. 3, nr 208 z 13/26 września, s. 3, nr 217 z 24 września/10 października, s. 3 (Ku czci Kościuszki), nr 218 z 26 września/9 października, s. 1, nr 219 z 27 września/17 października, s. 1, nr 226 z 4/17 października, s. 1, 3, nr 250 z 1–14 listopada, s. 2, nr 268 z 23 listopada/6 grudnia, s. 3, nr 277, z 5/18 grudnia, s. 2, nr 287 z 17–30 grudnia, s. 3 (Choinka-raut), nr 288 z 19 grudnia 1917 r./ 1 stycznia 1918 s. 3 (Konkurs na bajkę), nr 292 z 24 grudnia 1917 r./6 stycznia 1918 r. s. 3 (Konkurs literacki), nr 293 z 29 grudnia 1917 r./11 stycznia 1918 r., s. 3, nr 295 z 31 grudnia 1917 r./13 stycznia 1918 r., s. 1.