Karaffa-Korbutt Kazimierz Wacław
Караффа-Корбутт Казимир Вячеслав Викентьевич-Антонович
Karaffa-Korbutt Kazimierz Wacław / Караффа-Корбутт Казимир Вячеслав Викентьевич-Антонович (1878–1935), h. Korczak, lekarz higienista, wykładowca Akademii-Wojskowo Medycznej w Petersburgu, profesor Uniwersytetu...
28.12.2016
stan artykułu kompletny
stan artykułu kompletny
Karaffa-Korbutt Kazimierz Wacław / Караффа-Корбутт Казимир Вячеслав Викентьевич-Антонович (1878–1935), h. Korczak, lekarz higienista, wykładowca Akademii-Wojskowo Medycznej w Petersburgu, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego (USB) w Wilnie.
Urodził się 26 kwietnia 1878 r. w Lepsińsku w pobliżu miasta Turkiestan (obecnie Lepsi w Kazachstanie). Pochodził z rodu piszącego się z Siedliszcza w ziemi chełmskiej, a osiadłego na Litwie. Jego członkowie posługujący się przydomkiem Karaffa legitymowali się ze szlachectwa w gub. kowieńskiej i mińskiej. Ojciec Wincenty Antoni (zm. 1917), właściciel majątku w gub. witebskiej za udział w powstaniu styczniowym 1863 r. został skazany na zesłanie. Matka Wiktoria z Kuszelewskich postanowiła dzielić los męża. Miał brata Władysława Michała (12 września 1880 – 6 czerwca 1951), profesora chemii na uniwersytetach w Wilnie i Łodzi, który studiował m.in. w petersburskim Instytucie Politechnicznym (do 1910 r.) i był w latach 1915–1922 związany z Obuchowskimi Zakładami Wojennymi, a od 1922 r. był profesorem USB.
Pierwsze nauki pobierał w domu pod opieką rodziców. Wysłany do szkoły w Taszkiencie, po zdaniu matury, zdecydował się na studia na Wydz. Fizyko-Matematycznym Uniwersytetu Petersburskiego. Jednak zmienił zamiar i wstąpił do petersburskiej Wojskowej Akademii Medycznej (WAM), gdzie w 1906 r. ukończył studia z wyróżnieniem. Jego pierwszym wyborem była chirurgia. Dzięki doskonałym referencjom mógł uzyskać asystenturę w klinice znakomitego operatora prof. Siergieja P. Fiodorowa (1869–1936), w której kształcił się przez kolejne trzy lata. Równolegle podjął pracę w zakładzie kierowanym przez światowej sławy fizjologa Iwana W. Pawłowa (1867–1938). Już wówczas dała się zauważyć typowa dla całej późniejszej drogi badawczej Karaffy-Korbutta skłonność do łączenia postępowania klinicznego (praktycznego) z eksperymentalnym. Tytuł doktorski uzyskał w sierpniu 1907 r. na podstawie rozprawy Значение мочеточников в этиологии почечных заболеваний (гидронефрозов, пионефрозов, пиэлитов [Znaczenie moczowodów w etiologii chorób nerek] (Санкт-Петербург 1908). W następnym roku opublikował wyniki swoich prac eksperymentalnych na zwierzętach, w trakcie których prowokował i jako pierwszy opisał atonię moczowodów u psów. Na podstawie wyników doświadczeń zaproponował własną klasyfikację różnych patologicznych dróg odprowadzania moczu do pęcherza.
W tym właśnie czasie w coraz większym stopniu przejawiał zainteresowanie higieną lekarską. W 1909 r. zdecydował się poświęcić tej dyscyplinie wszystkie swoje siły. Pierwsze kroki stawiał pod kierunkiem prof. Wiktora A. Lewaszowa (1864–1916), nieco później zaczął się uczyć pod okiem Jana Antoniego Rapczewskiego (1855–1939), który stał na czele znakomitej pracowni sanitarno-higienicznej i bakteriologicznej Wojskowego Sanitarnego Komitetu Naukowego. Rapczewski, służący w stopniu generała majora, prowadził szeroko zakrojone prace z zakresu bakteriologii i higieny wojskowej, tworząc wzorcowe programy badawcze z wyraźnym naciskiem na konieczność wzajemnej weryfikacji postępowania eksperymentalnego z wynikami uzyskanymi w trakcie badań terenowych. Ten teoretyczno-praktyczny model pracy naukowej Karaffa-Korbutt przejął i z powodzeniem wykorzystywał potem w samodzielnych pracach. Szybko dał się poznać jako utalentowany badacz i znakomity organizator. Dlatego to właśnie jemu powierzono w 1911 r. kierownictwo działu higieny wojskowej w pawilonie rosyjskim na Światowej Wystawie w Dreźnie. Wysokie oceny, jakie wówczas uzyskał, otworzyły mu drogę do dalszej kariery. Pozyskawszy konieczne fundusze na potrzeby zagranicznych studiów uzupełniających, wyjechał z Petersburga. W latach 1913–1914 przebywał kolejno w paryskim Instytucie Pasteura, gdzie pracował u sławnego mikrobiologa Ilii I. Miecznikowa (1845–1916), potem w Berlinie i Halle (1913–1914), a następnie w wielu instytutach sanitarno-higienicznych na terenie Anglii i Szwajcarii.
W 1914 r., już po powrocie do Rosji, habilitował się i uzyskał docenturę (privat docent) w petersburskiej WAM. Po wybuchu I wojny światowej, latem tego roku, został mianowany epidemiologiem frontu zachodniego. W 1916 r. otrzymał kierownictwo Katedry Higieny AW-M. W tym samym roku opublikował w Piotrogrodzie Краткое руководство практической дезинфекции в условиях военного времени [Krótki przewodnik praktycznej dezynfekcji w warunkach wojennych]. W maju 1917 r. został oddelegowany do Anglii, by tam służyć swoim doświadczeniem i wiedzą w organizacji służb sanitarnych wojsk ententy. Po powrocie do Rosji objął stanowisko profesora higieny w dawnym Instytucie Doskonalenia Lekarzy im w. ks. Jeleny Pawłowny (1806–1873) w Piotrogrodzie. Równocześnie został mianowany kierownikiem Katedry Higieny w Instytucie Technologicznym.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w 1919 r. Karaffa-Korbutt otrzymał propozycję objęcia Katedry Higieny na odrodzonym USB w Wilnie. Zaproszenie natychmiast przyjął, lecz na przeszkodzie stanęła stanowcza odmowa władz bolszewickich udzielenia mu zgody na wyjazd. Kiedy w marcu 1921 r. na mocy postanowień ryskiego traktatu pokojowego Karaffa-Korbutt mógł już opuścić Rosję, nadeszła propozycja ze strony Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, który także chciał widzieć znakomitego higienistę w swoim gronie profesorskim. Czując się związany danym wcześniej Wilnu słowem, Karaffa-Korbutt z żalem odrzucił tę ofertę. Rok później, po pokonaniu wielu przeciwności, dotarł do Wilna, gdzie 1 sierpnia 1922 r. został profesorem zwyczajnym higieny na USB. Odtąd aż do śmierci w pełni poświęcił się pracy akademickiej w grodzie na Wilią, tworząc od podstaw jeden z najprężniej działających ośrodków badawczych i dydaktycznych higieny lekarskiej okresu międzywojennego. Pierwszy rok pobytu w Wilnie poświęcił niemal w całości na organizację od podstaw powierzonej jego opiece katedry i zakładu. Jednym z naczelnych zadań było stworzenie nowoczesnego i zróżnicowanego programu nauczania dla studentów. Był pierwszym, który obok wykładów i seminariów wprowadził zajęcia praktyczne.
Równocześnie podjął się pracy nad trzytomowym podręcznikiem pt. Zarys higieny dla studentów, lekarzy, inżynierów i urzędników zdrowia publicznego, który ukazał się drukiem w roku 1924. Zaprezentował w nim najnowsze zdobycze z zakresu metodyki badań, jak również uporządkował system pojęć oraz definicji.
Karaffa-Korbutt traktował przedmiot higieny szeroko, interesując się zagadnieniami związanymi z higieną miast, w szczególności zaś problemami żywienia i wody, higieną wojskową oraz szkolną. Jeszcze przed wybuchem I wojny światowej opracował, opierając się na zjawisku przewodnictwa elektrycznego, własną metodę pozwalającą na precyzyjne wyznaczenia poziomu zanieczyszczeń w wodzie. Pierwsze próby zastosowania tej metody podjął podczas pobytu w Berlinie (1913). Był też autorem prostego sposobu dezynfekcji wody w warunkach bojowych, który wzbudził zrozumiałe zainteresowanie władz wojskowych. Wykorzystując swoją wysoką pozycję w strukturach armii carskiej podczas I wojny światowej, jako pierwszy w Rosji, zajął się palącym problemem zanieczyszczenia dużych rzek, a konkretnie Dźwiny i Dniepru. Do zagadnienia zabezpieczenia sanitarnego dużych cieków i zbiorników wodnych powracał później, już w niepodległej Polsce. Przeprowadził m.in. kompleksowe badanie stosunków wodnych w Wilnie i jego najbliższych okolicach, wyznaczając normy czystości. Nie dziwi zatem, że władze miejskie zamówiły u niego ekspertyzy podczas projektowanej przebudowy wodociągów.
Należał również do grona uznanych specjalistów w zakresie higieny żywienia. Był pomysłodawcą odpowiednich procedur dla przeprowadzenia kontroli sanitarnej produktów spożywczych. W swoich badaniach koncentrował się przede wszystkim na zagadnieniach związanych z właściwym zabezpieczeniem mięsa i jego przetworów. Dużego znaczenia nabrały również jego badania nad zachowaniem się materiału, z którego szyto mundury wojskowe. W warunkach eksperymentalnych sprawdzał reakcje różnych rodzajów tkanin w zetknięciu z amoniakiem gazowym, fosgenem oraz chlorem. Wraz ze swoimi asystentami dużo uwagi poświęcił też sprawom higieny szkolnej, domagając się stałej i właściwie zorganizowanej opieki higienistów oraz lekarzy w placówkach oświatowych. Na podstawie szczegółowych badań, w tym z zastosowaniem metod statystycznych, podał właściwe proporcje wielkości i ciężaru podręczników szkolnych dostosowanych do wieku uczniów. Zwracał uwagę na konieczność dobru właściwej kolorystyki i liternictwa. Podkreślał znaczenie właściwego doboru ławek, kubatury, wentylacji i oświetlenia w salach szkolnych, jak również odpowiedniego rozłożenia czasu nauki i wypoczynku. Karaffa-Korbutt był także jednym z prekursorów nowocześnie pojmowanej medycyny pracy. To dzięki jego inicjatywie doszło do powstania Polskiego Instytutu Pracy, pierwszej na ziemiach polskich instytucji zajmującej się problemami prawnymi, administracyjnymi oraz higieniczno-sanitarnymi warunków pracy. Za w pełni oryginalną należy uznać zaproponowaną przez niego klasyfikację szkodliwych warunków na podstawie kryteriów fizjologicznych.
Karaffa-Korbutt był autorem i współautorem wielu specjalistycznych opracowań (127 rozpraw i wielu monografii), wśród których należy wymienić te o charakterze podręcznikowym. Pierwszym z nich była Higjena publiczna (1926), drugim napisana wspólnie z uczniem Aleksandrem Safarewiczem (1876–1936) monografia Zadania sanitarne (1926), trzecim popularyzująca problemy higieniczno-sanitarne Higjena. Podręcznik dla szkół średnich (1928), a czwartym Higiena pracy (Warszawa 1928, t. 1) i Ogólna higjena pracy (Kraków 1933, t. 2). W 1934 r. ukazał się drukiem w Wilnie podręcznik uniwersytecki zatytułowany Higiena. Karaffa-Korbutt był też pomysłodawcą, założycielem i redaktorem czasopisma „Archiwum Higieny”, które w dużej części finansował z własnych środków. Często reprezentował polskie środowisko higienistów na arenie międzynarodowej. Wchodził w skład Stałej Międzynarodowej Komisji Chorób Zawodowych oraz Komitetu do spraw Higieny Przemysłowej w Genewie. Od 1932 r. był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie. W 1933 r. Towarzystwo Naukowe Warszawskie wybrało go na członka zwyczajnego zamiejscowego.
W Petersburgu mieszkał najpierw przy ul. Nikołajewskiej [Николаевская ул.] (obecnie ul. Marata [Марата ул.]) 13 (1903–1909), następnie przy ul. Znamienskiej [Знаменская ул.] (obecnie ul. Wosstanja [Восстания ул.])10 (1910–1911), a w końcu najpierw sam, a potem wspólnie z bratem Władysławem, w zaułku Aptekarskim [Аптекарский пер.] 10a (1913–1917).
Rodziny nie założył.
Zmarł 26 stycznia 1935 r. w Wilnie w wyniku powikłań pogrypowych (chorował na ogólne stwardnienie tętnic). Pochowany został na cmentarzu Słonecznym na Antokolu.
Bibliografia:
Большая медицинская энциклопедия, под ред. А. Н. Бакулевa, Москва 1959, t. 12, s. 238; Открытый библиографический архив: полные тексты неопубликованных библиографических работ. Листы списка к записи № 58929. Караффа-Корбут Казимир Викентьевич, доктор медицины (1878–?): труды, сост. Е. М. Панащенко, http://www.nlr.ru/ibores/oba/record_scan.php?image_ID=18861&record_ID=58929 [dostęp: 2 IX 2016]; Spis prac doktorskich obronionych w WAM w latach 1851–1917 (http://www.iemrams.spb.ru/russian/library/vma-diss.xlsx [dostęp: 1 VIII 2015]); A. Kijas, Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku. Słownik biograficzny, s. 145 (bibliografia); KARAF(F)A-KORBUT(T), Kazimir-Vjačeslav Vikent’evič-Antonovič, http://drw.saw-leipzig.de/31252 [dostęp: 2 IX 2016]; С. М. Лебедев, К. В. Караффа-Корбутт и его вклад в развите медицинской науки – online resource [dostęp: 5 IX 2016]; J. Szamujło, J. Rodziewiczowa, Korbutt Kazimierz Wacław Karaffa-, w: Polski słownik biograficzny, Wrocław–Warszawa–Kraków 1968–1969, t. 14, s. 40–41 (bibliografia); Uczeni polscy XIX–XX stulecia, Warszawa 1995, t. 2, s. 160–162; B. Braczkowska, Kazimierz Karaffa-Korbutt (1878–1935) lekarz-higienista, „Medycyna Pracy” 1994, t. 45, nr 5, s. 461–466, taż, Zakład higieny Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie, w: „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny”, Poznań 1998, t. 61, z. 1; K. Karaffa-Korbutt, A. Safarewicz, Pierwsze dziesięciolecie działalności Zakładu Higjeny U. S. B. w Wilnie: 1923–1933, „Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego” 1933, R. 9, z. 5, s. 488–502; L. Achmatowicz, Ś. p. prof. dr. Kazimierz Wacław Karaffa-Korbutt, „Polska Gazeta Lekarska” 1935, nr 7, s. 135–136; A. Safarewicz, Ś. p. Profesor Dr. Med. Kazimierz-Wacław Karaffa-Korbutt, „Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego” 1934, R. 10, nr 5–6, s. VIII–XI (nekrolog); tenże, Wspomnienie pośmiertne: Ś. p. Profesor Kazimierz Karaffa-Korbutt, „Medycyna” 1935, R. 9, nr 3, s. 105; Uroczyste posiedzenie w Krakowie i Wilnie ku uczczeniu pamięci Prof. dra Kazimierza Karaffy-Korbutta, Wilno 1936 [odbitka z Archiwum Higieny 1936 IV (1)], L. Zembrzuski, Ś. P. Kazimierz Wacław Karaffa-Korbutt (1878–1935), „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego” 1935, t. 28, s. 99–102.
Urodził się 26 kwietnia 1878 r. w Lepsińsku w pobliżu miasta Turkiestan (obecnie Lepsi w Kazachstanie). Pochodził z rodu piszącego się z Siedliszcza w ziemi chełmskiej, a osiadłego na Litwie. Jego członkowie posługujący się przydomkiem Karaffa legitymowali się ze szlachectwa w gub. kowieńskiej i mińskiej. Ojciec Wincenty Antoni (zm. 1917), właściciel majątku w gub. witebskiej za udział w powstaniu styczniowym 1863 r. został skazany na zesłanie. Matka Wiktoria z Kuszelewskich postanowiła dzielić los męża. Miał brata Władysława Michała (12 września 1880 – 6 czerwca 1951), profesora chemii na uniwersytetach w Wilnie i Łodzi, który studiował m.in. w petersburskim Instytucie Politechnicznym (do 1910 r.) i był w latach 1915–1922 związany z Obuchowskimi Zakładami Wojennymi, a od 1922 r. był profesorem USB.
Pierwsze nauki pobierał w domu pod opieką rodziców. Wysłany do szkoły w Taszkiencie, po zdaniu matury, zdecydował się na studia na Wydz. Fizyko-Matematycznym Uniwersytetu Petersburskiego. Jednak zmienił zamiar i wstąpił do petersburskiej Wojskowej Akademii Medycznej (WAM), gdzie w 1906 r. ukończył studia z wyróżnieniem. Jego pierwszym wyborem była chirurgia. Dzięki doskonałym referencjom mógł uzyskać asystenturę w klinice znakomitego operatora prof. Siergieja P. Fiodorowa (1869–1936), w której kształcił się przez kolejne trzy lata. Równolegle podjął pracę w zakładzie kierowanym przez światowej sławy fizjologa Iwana W. Pawłowa (1867–1938). Już wówczas dała się zauważyć typowa dla całej późniejszej drogi badawczej Karaffy-Korbutta skłonność do łączenia postępowania klinicznego (praktycznego) z eksperymentalnym. Tytuł doktorski uzyskał w sierpniu 1907 r. na podstawie rozprawy Значение мочеточников в этиологии почечных заболеваний (гидронефрозов, пионефрозов, пиэлитов [Znaczenie moczowodów w etiologii chorób nerek] (Санкт-Петербург 1908). W następnym roku opublikował wyniki swoich prac eksperymentalnych na zwierzętach, w trakcie których prowokował i jako pierwszy opisał atonię moczowodów u psów. Na podstawie wyników doświadczeń zaproponował własną klasyfikację różnych patologicznych dróg odprowadzania moczu do pęcherza.
W tym właśnie czasie w coraz większym stopniu przejawiał zainteresowanie higieną lekarską. W 1909 r. zdecydował się poświęcić tej dyscyplinie wszystkie swoje siły. Pierwsze kroki stawiał pod kierunkiem prof. Wiktora A. Lewaszowa (1864–1916), nieco później zaczął się uczyć pod okiem Jana Antoniego Rapczewskiego (1855–1939), który stał na czele znakomitej pracowni sanitarno-higienicznej i bakteriologicznej Wojskowego Sanitarnego Komitetu Naukowego. Rapczewski, służący w stopniu generała majora, prowadził szeroko zakrojone prace z zakresu bakteriologii i higieny wojskowej, tworząc wzorcowe programy badawcze z wyraźnym naciskiem na konieczność wzajemnej weryfikacji postępowania eksperymentalnego z wynikami uzyskanymi w trakcie badań terenowych. Ten teoretyczno-praktyczny model pracy naukowej Karaffa-Korbutt przejął i z powodzeniem wykorzystywał potem w samodzielnych pracach. Szybko dał się poznać jako utalentowany badacz i znakomity organizator. Dlatego to właśnie jemu powierzono w 1911 r. kierownictwo działu higieny wojskowej w pawilonie rosyjskim na Światowej Wystawie w Dreźnie. Wysokie oceny, jakie wówczas uzyskał, otworzyły mu drogę do dalszej kariery. Pozyskawszy konieczne fundusze na potrzeby zagranicznych studiów uzupełniających, wyjechał z Petersburga. W latach 1913–1914 przebywał kolejno w paryskim Instytucie Pasteura, gdzie pracował u sławnego mikrobiologa Ilii I. Miecznikowa (1845–1916), potem w Berlinie i Halle (1913–1914), a następnie w wielu instytutach sanitarno-higienicznych na terenie Anglii i Szwajcarii.
W 1914 r., już po powrocie do Rosji, habilitował się i uzyskał docenturę (privat docent) w petersburskiej WAM. Po wybuchu I wojny światowej, latem tego roku, został mianowany epidemiologiem frontu zachodniego. W 1916 r. otrzymał kierownictwo Katedry Higieny AW-M. W tym samym roku opublikował w Piotrogrodzie Краткое руководство практической дезинфекции в условиях военного времени [Krótki przewodnik praktycznej dezynfekcji w warunkach wojennych]. W maju 1917 r. został oddelegowany do Anglii, by tam służyć swoim doświadczeniem i wiedzą w organizacji służb sanitarnych wojsk ententy. Po powrocie do Rosji objął stanowisko profesora higieny w dawnym Instytucie Doskonalenia Lekarzy im w. ks. Jeleny Pawłowny (1806–1873) w Piotrogrodzie. Równocześnie został mianowany kierownikiem Katedry Higieny w Instytucie Technologicznym.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w 1919 r. Karaffa-Korbutt otrzymał propozycję objęcia Katedry Higieny na odrodzonym USB w Wilnie. Zaproszenie natychmiast przyjął, lecz na przeszkodzie stanęła stanowcza odmowa władz bolszewickich udzielenia mu zgody na wyjazd. Kiedy w marcu 1921 r. na mocy postanowień ryskiego traktatu pokojowego Karaffa-Korbutt mógł już opuścić Rosję, nadeszła propozycja ze strony Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, który także chciał widzieć znakomitego higienistę w swoim gronie profesorskim. Czując się związany danym wcześniej Wilnu słowem, Karaffa-Korbutt z żalem odrzucił tę ofertę. Rok później, po pokonaniu wielu przeciwności, dotarł do Wilna, gdzie 1 sierpnia 1922 r. został profesorem zwyczajnym higieny na USB. Odtąd aż do śmierci w pełni poświęcił się pracy akademickiej w grodzie na Wilią, tworząc od podstaw jeden z najprężniej działających ośrodków badawczych i dydaktycznych higieny lekarskiej okresu międzywojennego. Pierwszy rok pobytu w Wilnie poświęcił niemal w całości na organizację od podstaw powierzonej jego opiece katedry i zakładu. Jednym z naczelnych zadań było stworzenie nowoczesnego i zróżnicowanego programu nauczania dla studentów. Był pierwszym, który obok wykładów i seminariów wprowadził zajęcia praktyczne.
Równocześnie podjął się pracy nad trzytomowym podręcznikiem pt. Zarys higieny dla studentów, lekarzy, inżynierów i urzędników zdrowia publicznego, który ukazał się drukiem w roku 1924. Zaprezentował w nim najnowsze zdobycze z zakresu metodyki badań, jak również uporządkował system pojęć oraz definicji.
Karaffa-Korbutt traktował przedmiot higieny szeroko, interesując się zagadnieniami związanymi z higieną miast, w szczególności zaś problemami żywienia i wody, higieną wojskową oraz szkolną. Jeszcze przed wybuchem I wojny światowej opracował, opierając się na zjawisku przewodnictwa elektrycznego, własną metodę pozwalającą na precyzyjne wyznaczenia poziomu zanieczyszczeń w wodzie. Pierwsze próby zastosowania tej metody podjął podczas pobytu w Berlinie (1913). Był też autorem prostego sposobu dezynfekcji wody w warunkach bojowych, który wzbudził zrozumiałe zainteresowanie władz wojskowych. Wykorzystując swoją wysoką pozycję w strukturach armii carskiej podczas I wojny światowej, jako pierwszy w Rosji, zajął się palącym problemem zanieczyszczenia dużych rzek, a konkretnie Dźwiny i Dniepru. Do zagadnienia zabezpieczenia sanitarnego dużych cieków i zbiorników wodnych powracał później, już w niepodległej Polsce. Przeprowadził m.in. kompleksowe badanie stosunków wodnych w Wilnie i jego najbliższych okolicach, wyznaczając normy czystości. Nie dziwi zatem, że władze miejskie zamówiły u niego ekspertyzy podczas projektowanej przebudowy wodociągów.
Należał również do grona uznanych specjalistów w zakresie higieny żywienia. Był pomysłodawcą odpowiednich procedur dla przeprowadzenia kontroli sanitarnej produktów spożywczych. W swoich badaniach koncentrował się przede wszystkim na zagadnieniach związanych z właściwym zabezpieczeniem mięsa i jego przetworów. Dużego znaczenia nabrały również jego badania nad zachowaniem się materiału, z którego szyto mundury wojskowe. W warunkach eksperymentalnych sprawdzał reakcje różnych rodzajów tkanin w zetknięciu z amoniakiem gazowym, fosgenem oraz chlorem. Wraz ze swoimi asystentami dużo uwagi poświęcił też sprawom higieny szkolnej, domagając się stałej i właściwie zorganizowanej opieki higienistów oraz lekarzy w placówkach oświatowych. Na podstawie szczegółowych badań, w tym z zastosowaniem metod statystycznych, podał właściwe proporcje wielkości i ciężaru podręczników szkolnych dostosowanych do wieku uczniów. Zwracał uwagę na konieczność dobru właściwej kolorystyki i liternictwa. Podkreślał znaczenie właściwego doboru ławek, kubatury, wentylacji i oświetlenia w salach szkolnych, jak również odpowiedniego rozłożenia czasu nauki i wypoczynku. Karaffa-Korbutt był także jednym z prekursorów nowocześnie pojmowanej medycyny pracy. To dzięki jego inicjatywie doszło do powstania Polskiego Instytutu Pracy, pierwszej na ziemiach polskich instytucji zajmującej się problemami prawnymi, administracyjnymi oraz higieniczno-sanitarnymi warunków pracy. Za w pełni oryginalną należy uznać zaproponowaną przez niego klasyfikację szkodliwych warunków na podstawie kryteriów fizjologicznych.
Karaffa-Korbutt był autorem i współautorem wielu specjalistycznych opracowań (127 rozpraw i wielu monografii), wśród których należy wymienić te o charakterze podręcznikowym. Pierwszym z nich była Higjena publiczna (1926), drugim napisana wspólnie z uczniem Aleksandrem Safarewiczem (1876–1936) monografia Zadania sanitarne (1926), trzecim popularyzująca problemy higieniczno-sanitarne Higjena. Podręcznik dla szkół średnich (1928), a czwartym Higiena pracy (Warszawa 1928, t. 1) i Ogólna higjena pracy (Kraków 1933, t. 2). W 1934 r. ukazał się drukiem w Wilnie podręcznik uniwersytecki zatytułowany Higiena. Karaffa-Korbutt był też pomysłodawcą, założycielem i redaktorem czasopisma „Archiwum Higieny”, które w dużej części finansował z własnych środków. Często reprezentował polskie środowisko higienistów na arenie międzynarodowej. Wchodził w skład Stałej Międzynarodowej Komisji Chorób Zawodowych oraz Komitetu do spraw Higieny Przemysłowej w Genewie. Od 1932 r. był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie. W 1933 r. Towarzystwo Naukowe Warszawskie wybrało go na członka zwyczajnego zamiejscowego.
W Petersburgu mieszkał najpierw przy ul. Nikołajewskiej [Николаевская ул.] (obecnie ul. Marata [Марата ул.]) 13 (1903–1909), następnie przy ul. Znamienskiej [Знаменская ул.] (obecnie ul. Wosstanja [Восстания ул.])10 (1910–1911), a w końcu najpierw sam, a potem wspólnie z bratem Władysławem, w zaułku Aptekarskim [Аптекарский пер.] 10a (1913–1917).
Rodziny nie założył.
Zmarł 26 stycznia 1935 r. w Wilnie w wyniku powikłań pogrypowych (chorował na ogólne stwardnienie tętnic). Pochowany został na cmentarzu Słonecznym na Antokolu.
Bibliografia:
Большая медицинская энциклопедия, под ред. А. Н. Бакулевa, Москва 1959, t. 12, s. 238; Открытый библиографический архив: полные тексты неопубликованных библиографических работ. Листы списка к записи № 58929. Караффа-Корбут Казимир Викентьевич, доктор медицины (1878–?): труды, сост. Е. М. Панащенко, http://www.nlr.ru/ibores/oba/record_scan.php?image_ID=18861&record_ID=58929 [dostęp: 2 IX 2016]; Spis prac doktorskich obronionych w WAM w latach 1851–1917 (http://www.iemrams.spb.ru/russian/library/vma-diss.xlsx [dostęp: 1 VIII 2015]); A. Kijas, Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku. Słownik biograficzny, s. 145 (bibliografia); KARAF(F)A-KORBUT(T), Kazimir-Vjačeslav Vikent’evič-Antonovič, http://drw.saw-leipzig.de/31252 [dostęp: 2 IX 2016]; С. М. Лебедев, К. В. Караффа-Корбутт и его вклад в развите медицинской науки – online resource [dostęp: 5 IX 2016]; J. Szamujło, J. Rodziewiczowa, Korbutt Kazimierz Wacław Karaffa-, w: Polski słownik biograficzny, Wrocław–Warszawa–Kraków 1968–1969, t. 14, s. 40–41 (bibliografia); Uczeni polscy XIX–XX stulecia, Warszawa 1995, t. 2, s. 160–162; B. Braczkowska, Kazimierz Karaffa-Korbutt (1878–1935) lekarz-higienista, „Medycyna Pracy” 1994, t. 45, nr 5, s. 461–466, taż, Zakład higieny Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie, w: „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny”, Poznań 1998, t. 61, z. 1; K. Karaffa-Korbutt, A. Safarewicz, Pierwsze dziesięciolecie działalności Zakładu Higjeny U. S. B. w Wilnie: 1923–1933, „Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego” 1933, R. 9, z. 5, s. 488–502; L. Achmatowicz, Ś. p. prof. dr. Kazimierz Wacław Karaffa-Korbutt, „Polska Gazeta Lekarska” 1935, nr 7, s. 135–136; A. Safarewicz, Ś. p. Profesor Dr. Med. Kazimierz-Wacław Karaffa-Korbutt, „Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego” 1934, R. 10, nr 5–6, s. VIII–XI (nekrolog); tenże, Wspomnienie pośmiertne: Ś. p. Profesor Kazimierz Karaffa-Korbutt, „Medycyna” 1935, R. 9, nr 3, s. 105; Uroczyste posiedzenie w Krakowie i Wilnie ku uczczeniu pamięci Prof. dra Kazimierza Karaffy-Korbutta, Wilno 1936 [odbitka z Archiwum Higieny 1936 IV (1)], L. Zembrzuski, Ś. P. Kazimierz Wacław Karaffa-Korbutt (1878–1935), „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego” 1935, t. 28, s. 99–102.
Materiały związane z hasłem
ostatnio dodane
Hasła:
Czarnomska Izabella
Walentynowiczówna Wanda
Skąpski Franciszek Salezy
Słonimski Ludwik
Walentynowicz Marian
Krajowski-Kukiel Feliks
Walentynowicz Rafał Antoni Władysław
Ogiński Ignacy
Szemioth Piotr
Szemioth Stanisław
Szemioth Włodzimierz
Szemioth Aleksander Edward
Żukowska Jadwiga Aniela Tekla
Liniewicz Leon
Filipkowski Stefan Julian
Rawicz-Szczerbo Władysław
Rzymskokatolickie parafie i kaplice Petersburga/Piotrogrodu oraz dekanatu petersburskiego
Mickiewicz Stefan
Kakowski Aleksander
Spasowicz Włodzimierz
Parafia i kościół św. Stanisława w Petersburgu
Żenkiewicz Józef
„Promień Poranny” / „Promień”
Dąbrowski Jarosław
Klub Robotniczy „Promień”
Polska Szkoła Przygotowawcza i Pierwsze Polskie Gimnazjum Żeńskie Stanisławy Ćwierdzińskiej
Barchwic Maria Ludwika
Petersburskie edycje utworów Adama Mickiewicza
Barchwic (Barchwitz) Jan Stanisław
Łukaszewicz Dominik
Szkiłłądź (Szkiłądź) w zakonie Jakub
Biblioteka:
Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół Polski” w Petersburgu
Ferdynand Ruszczyc w Petersburgu
Teatr Polski i Polskie Studio Teatralne
Polonica Petropolitana
Piotrogrodzkie inicjatywy charytatywno-oświatowe fundatora KUL Karola Jaroszyńskiego (Prezentacja)
Życie Teatralne Wielonarodowego Piotrogrodu-Leningradu w latach 1917-1941
Inwentarz rękopisów Biblioteki Załuskich w Cesarskiej Bibliotece Publicznej