Gaszyński Leonard / Гашинский Леонард Антонович (1867–1937), ksiądz rzymskokatolicki, działacz społeczny związany z Petersburgiem i Kronsztadem przez ponad 20 lat.

Urodził się w 1867 r. we wsi Chotajewicze (biał. Хатаевічы, obecnie Акцябар) w gub. mińskiej w rodzinie mieszczańskiej jako syn Antoniego. Uczył się początkowo w domu, następnie w progimnazjum. W 1888 r. wstąpił w Petersburgu do Rzymskokatolickiego Seminarium Duchownego, które ukończył 1893 r. i w tymże roku otrzymał święcenia kapłańskie. Mianowany został kapelanem i spowiednikiem arcybiskupa mohylewskiego Szymona Marcina Kozłowskiego (1819–1899). W latach 1897–1902 był proboszczem parafii Trójcy Świętej w Mińsku i nauczycielem religii w miejscowych gimnazjach – męskim i żeńskim, szkole realnej oraz w szkołach początkowych. W latach 1897–1900 był także kapelanem Rzymskokatolickiego Towarzystwa Dobroczynności.

12 września 1902 r. został przeniesiony do Kronsztadu [Кронштадт] na wyspie Kotlin [Котлин] w Zatoce Fińskiej, gdzie pełnił posługę kapelana katolików, głównie Polaków, służących w wojskach lądowych i Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego; od września 1902 r. do sierpnia 1919 r. był proboszczem kościoła św. św. Piotra i Pawła przy prosp. Nikołajewskim [Николаевский пр.] (obecnie prosp. Lenina [Ленина пр.]) 5. W latach 1902–1918 pracował również jako nauczyciel religii w Morskiej Szkole Inżynieryjnej, Morskiej Szkole Felczerskiej, szkole realnej oraz gimnazjach męskim i żeńskim w Kronsztadzie. Za aktywną działalność duszpasterską był odznaczony m.in. Orderem św. Stanisława III kl., Złotym Krzyżem Kapłańskim i odznaką „Za walkę z dżumą”. Mieszkał zapewne w domu parafialnym przy kościele św. św. Piotra i Pawła.

W sierpniu 1919 r. został proboszczem parafii św. Kazimierza w Mohylewie. 3 stycznia 1921 r. aresztowano go i oskarżono o „kontakty z polską delegacją w celach szpiegowskich”, jednak 3 lutego tego roku został zwolniony z powodu „niewystarczalności dowodów winy”. Od 30 listopada 1922 r. do 1927 r. był proboszczem w parafii św. Mikołaja w Łudze [Луга] w gub. piotrogrodzkiej. W latach 1928–1937 pracował w kościele pw. Wniebowzięcia NMP w Charkowie, jednocześnie pełnił obowiązki administratora apostolskiego południowej części archidiecezji mohylewskiej. Mieszkał tam przy ul. Siergiejewskiej [Сергеевская ул.], 5 m. 1. W latach 30. XX w. niejednokrotnie toczyły się wobec niego śledztwa, m.in. w roku 1935 został objęty śledztwem jako jeden z 20 księży w sprawie grupowej duchowieństwa katolickiego, nie został jednak skazany. 12 sierpnia 1937 r. aresztowano go w miejscowym kościele w sprawie zbiorowej polskich księży i świeckich (sprawa „Solarza i innych”), stanowiącej element tzw. „Operacji Polskiej” Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych ZSRR (NKWD). Wyrokiem Kolegium Specjalnego Urzędu NKWD Obwodu Charkowskiego z 24 września tego roku został skazany za działalność i agitację antysowiecką („działalność szpiegowską na rzecz Polski”) na najwyższy wymiar kary. Rozstrzelano go wraz z 12 parafianami w więzieniu charkowskim 12 października 1937 r. Pochowany został w Charkowie. Po jego śmierci kościół zamknięto, zlikwidowana też została charkowska parafia. Zrehabilitowany 22 sierpnia 1958 r.

(przekład z oryginalnego hasła Nikita Kuznetsov)
Hasło po redakcji MCK, wersja oryginalna patrz: www.polskipetersburg.ru

Bibliografia:
Гашинский Леонард Антонович, w: Kатолическая Россия. Kатоличество от А до Я, http://catholic.ru/modules.php?name=Encyclopedia&op=content&tid=1961 [dostęp: 7 VIII 2019];
Гашинский Леонард Антонович (1867), w: Открытый список, https://ru.openlist.wiki/%D0%93%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%B4_%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87_(1867) ; Гашинский Леонард Антонович, w: Ленинградский мартиролог, t. 12, http://visz.nlr.ru/person/book/t12/4/20 [dostęp: 7 VIII 2019]; Б. Чаплицкий, И. Осипова, Книга памяти. Мартиролог Католической церкви в СССР, Москва 2000, s. 53; Санкт-Петербургский мартиролог, Санкт-Петербург 2002, s. 305; R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRR. 1917–1939. Martyrologium, Lublin 1998, s. 238, 239 (bibliografia); tenże, Kościół katolicki w ZSSR, 1917‒1939: Zarys historii, Lublin 1997, s. 238, 239; Е. В. Исакова, М. В. Шкаровский, Храмы Кронштадта, Санкт-Петербург 2013, s. 325; И. И. Осипова, «В язвах своих сокрой меня…». Гонения на Католическую Церковь в СССР, Москва 1996, s. 161; F. Rutkowski, Arcybiskup Jan Cieplak 1857–1926. Rys biograficzny, Warszawa 1934, s. 186; https://ru.openlist.wiki/Гашинский_Леонард_Антонович_(1867) [dostęp: 2 VIII 2019]; О. К. Соколовський, Церква Христова. 1920–1940. Переслiдувания християн в СРСР, Київ 1999, s. 41, 42; М. В. Шкаровский, Н. Ю. Черепенина, А. К. Шикер, Римско-Католическая Церковь на Северо-Западе России в 1917–1945 гг., Санкт-Петербург 1998, s. 220, 221; Центральний державний архів громадських об’єднань України w Kijowie: Spr. 1733 фн. (materiały śledztwa).