A A A

Krzywoszewski Stefan

Кривошевский (Крживошевский) Стефан


Autor: Artur Kijas Krzywoszewski Stefan / Кривошевский (Крживошевский) Стефан (1866–1950), prozaik, dziennikarz, wydawca, współpracownik działu literackiego petersburskiego „Kraju”, pseudonimy: Gordon, Stefan...
12.09.2016
stan artykułu kompletny
Krzywoszewski Stefan / Кривошевский (Крживошевский) Стефан (1866–1950), prozaik, dziennikarz, wydawca, współpracownik działu literackiego petersburskiego „Kraju”, pseudonimy: Gordon, Stefan.

Urodzony 11 czerwca 1866 r. w Snochowicach nieopodal Kielc (gub. kielecka) w Królestwie Polskim jako syn miejscowych ziemian: Władysława i Stefanii z domu Homickiej. Po przeniesieniu się rodziny do Warszawy uczęszczał do prywatnej szkoły. Później przez siedem lat uczył się w warszawskim gimnazjum realnym im. Jana Pankiewicza. Po jego ukończeniu w 1883 r. studiował w Szkole Handlowej im. Leopolda Kronenberga, a następnie w Wyższym Instytucie Handlowym w Antwerpii. Przez kilka lat pracował w bankowości oraz kierował drobnymi przedsiębiorstwami przemysłowymi. W 1897 r. wyjechał do Paryża, gdzie dzięki wcześniejszej znajomości z publicystą i wydawcą Erazmem Piltzem (1851–1929) został stałym korespondentem petersburskiego „Kraju”. W dziale literackim pisma, nieomal w każdym jego numerze, przez ponad dwa lata zamieszczał korespondencje pod nazwą „Znad Sekwany”. Były to fakty z życia literackiego Francji, wiadomości o wydanych książkach, informacje o odkryciach w dziedzinie nauk przyrodniczych i techniki. Na łamach „Kraju” ukazywały się też jego nowele i powieść Zmierzch (1899).

W 1899 r. spędził w Petersburgu trzy miesiące na praktyce redakcyjnej w redakcji „Kraju” przy kanale Jekateryńskim [Екатеринский кан.] (obecnie kanał Gribojedowa [Грибоедова кан.]) 49, gdzie obok sprawności w redagowaniu tekstów nauczył się ponadzaborowego postrzegania polskiej kultury. W swoich pamiętnikach poświęcił petersburskiemu okresowi obszerny ustęp – wspomina o bliskich współpracownikach tygodnika, m.in. poecie i historyku Czesławie Jankowskim (1857–1929), adwokacie Bohdanie Kutyłowskim (1863–1922), ekonomiście i przyrodniku Józefie Gieysztorze (1865–1958), prawnikach: Stanisławie Hłasce (1868–1940) i Włodzimierzu Spasowiczu (1829–1906), slawiście Janie Łosiu (1860–1928) oraz znanym językoznawcy Janie Niecisławie Baudouinie de Courtenay (1845–1929). Od 1901 r. korespondencje dla „Kraju” podpisywał pseudonimem „Gordon”, zamieszczane zaś w jego dodatku „Życie i Sztuka” większe artykuły, dotyczące zwykle problematyki artystyczno-towarzyskiej – nazwiskiem. W latach 1901–1905 był korespondentem petersburskiego pisma w Berlinie i Wiedniu. Latem 1905 r. ponownie znalazł się nad Newą, zabiegając o poparcie i środki oraz koncesję na wydawanie własnego pisma. We wrześniu tegoż roku wrócił do Warszawy, gdzie w 1906 r. założył tygodnik „Świat”, którego udziałowcem został Piltz. Następnie przez blisko 28 lat był redaktorem naczelnym tego poczytnego, bogato ilustrowanego pisma. Jego autorstwa były drukowane w „Świecie” recenzje teatralne.

Po wybuchu I wojny światowej w odpowiedzi na deklarację wodza naczelnego wojsk rosyjskich wielkiego księcia Mikołaja Nikołajewicza (1856–1929) z 14 sierpnia 1914 r. Krzywoszewski podpisał wiernopoddańczy telegram dziękczynny. W latach 1915–1920 pracował dodatkowo jako redaktor „Kuriera Polskiego”, w latach 1931–1934 zaś był dyrektorem Teatrów Miejskich i Teatru Narodowego w Warszawie. Działał też czynnie w Związku Polskich Wydawców Dzienników i Czasopism. Znany jest również jako autor wystawianych przez czołowe polskie teatry popularnych komedii, takich jak m.in. Małe dusze (1903), Aktorki (1909), Diabeł i karczmarka (1913), Szał.

W czasie II wojny światowej (1939–1945) mieszkał w Warszawie, a po powstaniu 1944 r. znalazł schronienie w mazowieckim majątku Żółwin, należącym do przemysłowca i pioniera polskiego jedwabnictwa Henryka Witaczka (1901–1978), gdzie ukrywał się również i zmarł pisarz i dyplomata Ferdynand Ossendowski (1878–1945). W 1947 r. Krzywoszewski wydał dwutomowy pamiętnik Długie życie.

Od 1893 r. był żonaty z Izabellą Baroffio-Bruni (zm. 1944), miał synów.

Zmarł 1 kwietnia 1950 r. w Milanówku koło Warszawy. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kw. 161, rz. 3–4, m. 12, 13).



Bibliografia:
R. Górski, Krzywoszewski Stefan, w: Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny, t. 1, Warszawa 2000, s. 330; M. Sprusiński, Krzywoszewski Stefan, w: Polski słownik biograficzny, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970, t. 15, s. 584–585 (bibliografia); L. Bazylow, Polacy w Petersburgu, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1984, s. 210, 301, 325, 410 i wyd. ros. Sankt-Petersburg 2003; Cmentarz Powązkowski w Warszawie, red. J. Waldorff i in., Warszawa 1982, s. 120; A. Garlicka, Między kantorem, kasztą i rampą (Stefan Krzywoszewski), „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1992, nr 31 (3–4), s. 16–22; Z. Kmiecik, „Kraj” za czasów redaktorstwa Erazma Piltza, Warszawa 1969, s. 136, 139–140, 281; E. Kozikowski, Więcej prawdy i plotki, Warszawa 1964, s. 414–416; S. Krzywoszewski, Długie życie. Wspomnienia, Warszawa 1947, t. 1, s. 125–140.
Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszej witryny. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na twoim dysku zmień ustawienia przeglądarki
Akceptuję
Więcej informacji